अशा रीतीनें ही महान् जीवनयात्रा संपली. आरंभापासून अंतापर्यंत मानवाच्या व ईश्वराच्या सेवेसाठीं वाहिलेलें असें तें जीवन होतें. किती कसोटीचे प्रसंग, किती मोह! परंतु या सर्वं दिव्यांतून निष्कलंक नि अधिकच सतेज असे ते बाहेर पडले. अग्नीत घातलेल्या सुवर्णाप्रमाणें अधिकच झगझगीत दिसूं लागले. तो नम्र साधा धर्मोपदेशक अरबस्थानचा सर्व सत्ताधीश झाला. राष्ट्राच्या दैवाचा नियन्ता झाला. खुश्रु व सीझर अशांच्या तोलाचा झाला. परंतु अशी सत्ता हातीं आल्यावरहि तीच पूर्वीची नम्रता, तोच पूर्वीचा साधेपणा. तीच आत्म्याची उदात्तता, तीच हृदयाची विशुद्धता; तीच वर्तनांतील विरक्ति, तीच भावनांची कोमलता व सुसंस्कृतता. कर्तव्याविषयींच्या प्रखर दक्षतेमुळे त्यांना अल-अमीन पदवी मिळालेली होती. ते नेहमीं कठोर आत्मपरीक्षण करायचे. एकदां मक्केतील कांहीं श्रीमंत व वजनदार गृहस्थांजवळ ते धार्मिक चर्चा करीत होते. त्यांना नवधर्म समजून देत होते. आणि त्याच वेळेस सत्याचे संशोधन करणाऱ्या एका गरीब आंधळ्याजवळ न बोलतां ते तसेच निघून गेले. तो गरीब मनुष्य मुद्दाम मुहंमदांकडे आला होता. परंतु मुहंमद त्या मातबरांजवळच्या चर्चेनें प्रक्षुब्ध होऊन म्हणा तसेच तडक गेले! परंतु त्यांना त्या गोष्टीचा मागून पश्चात्ताप झाला. त्या गोष्टीचा पुनःपुन्हां ते उल्लेख करीत. माझें तें कृत्य ईश्वराला आवडलें नसेल असें म्हणत. कुराणांत या गोष्टीचा उल्लेख आहे. त्या सुऱ्याला 'पैगंबर रागावले' असें नांव आहे. त्या सुऱ्यांत पुढील भाग आहे :
