________________
सध्या सुजय देसाई ज्या कदमवाडी परिसरातील म. दु. श्रेष्ठी समता हायस्कूलमध्ये गेली सुमारे दोन दशके कार्यरत आहेत त्या परिसरात मी १९७४ ते ७९ अशी ५ वर्षे शिक्षक म्हणून कार्य केले आहे. विचारे माळावरील झोपडपट्टीचे गरीब, हातावरचे पोट असलेले पालक नि कदमवाडी, भोसलेवाडी परिसरातील शेतमजूर, ऊसतोड कामगारांची मुले त्यांच्या शाळेत येतात हे मी जाणतो. खायची भ्रांत असलेल्या वर्गातील मुलामुलींनी शिकणे आज चाळीस वर्षे उलटून गेली तरी त्यांच्या आर्थिक, सामाजिक स्थितीत परिवर्तन घडलेले नाही. कारण विकासाची गंगा या वर्गापर्यंत पोहोचलीच नाही. म्हणून येथील मुले-मुली शिकण्यापेक्षा जगण्यासाठी येतात याची मला कल्पना आहे. यातील बरीचशी मुले-मुली त्यांच्या कुटुंबातली शाळेत जाणारी पहिली मुले असतात. आई-वडील अशिक्षित असतात. काही पालक परिस्थितीने गांजलेले असल्याने व्यसनी, कर्जबाजारी असतात. हातावरचं पोट असलेला पालक वर्ग मुलांना शाळेत पाठवतो. ते घरी सांभाळायला कोण नसतं म्हणून शिवाय शाळेतल्या दुपारच्या पोषण आहार उर्फ खिचडीमुळे दिवस निघून जातो म्हणूनही. गणवेष, दफ्तर मोफत. फी नाही. शाळेला पाठवण्यात तोशीस असेल तर पोरा-पोरींचा रोज बुडतो (मजुरी) ही.
अशा विद्याथ्र्यांत शिक्षणाची ऊर्जाच असत नाही नि ऊर्मीपण. तशात ती निर्माण करून तिला विधायक सर्जनात्मक वळण देणे हे शिक्षकांपुढचे खरे आव्हान असते. सुजय देसाई ज्या ऊर्जा नि ऊर्मीला ‘शुभ' असे नामाभिधान देऊ इच्छितात ती असोशी माझ्या दृष्टीने एक सकारात्मक प्रेरणा होय. जीवन अंधारले असताना प्रकाशाचे अनुगमन स्वाभाविकच म्हणावे लागेल. जीवन प्रेरणा सकारात्मक, विधायक बनवणे म्हणजे ‘तमसो मा ज्योतिर्गमय' चाच ध्यास ना? महात्मा गांधी, आचार्य विनोबा भावे यांनी ‘सर्वोदय' संकल्पना मांडली ती केवळ खादी, शेती, सूतकताई नव्हती तर ती जीवन शिक्षणाची नई तालीम, नवी शैली होती. प्राप्तस्थितीतून मार्ग काढायचा तर साधनेपण कालसंगत हवीत. हे भान सुजय देसाईंना असल्याने ते आपल्या विद्याथ्र्यांतच नव्हे तर समाजात शुभ ऊर्जा निर्माण करू पाहतात ते शुभ वर्तमान घडावे म्हणून. महात्मा गौतम बुद्ध असो वा येशू ख्रिस्त असो, सर्वांची धडपड शुभ वर्तमानाचीच होती. सुजय देसाई शिक्षक, लेखक आहेत नि समाजात रचनात्मक, सर्जनात्मक घडावं म्हणून ते अध्ययन, अध्यापन, संस्कार, प्रकल्प, परिपाठ, प्रयोग सान्यांचा मेळ घालत, फेर धरत आपले विद्यार्थी सजग सकारात्मक घडावे म्हणून
