लावले व प्रत्येकाने एका फेरीत 20 विटा नेल्या तर तेवढ्या विटा नेण्यास किती फेऱ्या लागतील?
- 1 कामगार 1 फेरीत 18 विटा नेतो
- ∴ 22 कामगार 1 फेरीत 18x22 विटा नेतील
- ∴ 22 कामगार 40 फेरीत 18x22x40 विटा नेतील.
- ∴ नेण्याच्या एकूण विटा = 18x22x40
- ∴एका फेरीत 20 विटा नेल्यास एका कामगारास 18x22x4020 फेऱ्या लागतील.
- ∴1 कामगारास 18x22x2 फेऱ्या लागतील
- ∴ 22 कामगारांस 18x22x222 = 18x2 फेऱ्या लागतील.
- ∴ 22 कामगारांना 36 फेऱ्या लागतील.
या गणितात किती विटा नेल्या हे स्पष्ट सांगितलेले नाही. पण ते सहज शोधता आले व त्यावरून प्रत्येक फेरीत 20 याप्रमाणे एकूण फेऱ्या व त्यावरून अधिक कामगारांच्या किती फेऱ्या लागतील ते चटकन् मिळाले.
यावरून लक्षात घ्या की मिश्रप्रमाणाची किंवा व्यस्त प्रमाणाची पणिते पायरी पायरीने सोडवणे व अनेकांवरून एकाची किंमत, एकावरून अनेकांची किंमत शोधणे या पद्धतीने लवकर सोडवून होतात व चुका होण्याची शक्यता कमी राहते. सरावासाठी खालील गणिते करा.
(1) प्रत्येक मुलीने रोज 12 कागद टाइप केले, तर 9 मुलींना संपूर्ण पुस्तक टाइप करायला 15 दिवस लागले. रोज 15 कागद टाइप करणाऱ्या 18 मुली टाइप करू लागल्या तर ते पुस्तक किती दिवसात टाइप करून होईल?
(2) एका हौदात पाणी भरण्यास 10 मजूर लावले. प्रत्येक मजूर तासाला 11 बादल्या पाणी भरतो. या मजुरांना हौद भरण्यास 7 तास लागले. प्रत्येक मजूर जर 14 बादल्या दर ताशी आणू लागला व 11 मजूर लावले तर किती तास हौद भरण्यास लागतील?
