अधिक तत्परतेनं व सुहास्यवदने पाळतात. प्रवासात जो तो मोबाईलमध्ये गर्क असतो.
बसेस रेल्वेप्रमाणेच वातानुकूलित. स्त्रियाही ड्रायव्हर. बस वेळेवर येणार म्हणजे येणार. बसस्टॉप विकासकामासाठी बदलायचा तर आगाऊ सूचना, जनजागृतीवर भर. तात्पुरता बसथांबा, पण मूळ सोईंचाच. प्रत्येक बस ‘जी. पी. एस.'वर नियंत्रित. तुम्हाला बस रुट व क्रमांक माहीत असेल तर येणारी बस कुठे आहे ते मोबाईल वर कळतं. तुम्हाला हव्या त्या बसस्टॉपवर उतरण्यासाठी प्रत्येक प्रवाशाजवळ असलेल्या बसमधील खांबावर रोधक बटण असतं. ड्रायव्हरच कंडक्टरचं काम करतो. बस ठरावीक वेगाने, ठरावीक मार्गाने, ठरावीक वेळी धावणार हे इथलं गृहीतकं. सर्व रेल्वे, बस स्टेशन स्वच्छ, सुंदर, वातानुकूलित. दमट हवेमुळे घरंही वातानुकूलित असतात. कार्यालयं, हॉटेल्स, शाळा, ग्रंथालयं सारं वातानुकूलित ठेवण्यावर भर असतो. एवढी वीज कुठून आणतात कुणास ठाऊक!
टॅक्सीपण वातानुकूलित असतात. त्या साध्या, डिलक्स, मर्सिडिज सर्व प्रकारच्या. दरही वेगवेगळे; पण फसवाफसवी नाही. ओव्हरटेक नाही. हॉर्न, अपघात, वेगमर्यादा तोडणे यांना जबर शिक्षा आहेत. कायदा मोडला की शिक्षा होणारच. सार्वजनिक व्यवस्थेत कायद्याचं पालन अधिक काटेकोरपणे । केलं जातं. टॅक्सी ड्रायव्हर जवळच्याच रस्त्याने नेतो; कारण जीपीएस सिस्टीमचा त्याच्यावर वॉच असतो.
इथल्या काही रस्त्यांना टोल आहे; पण टोल भरायला थांबावे लागत नाही. गाडीत टोल आकारणी यंत्रणा बसविलेली असते. तुमच्या स्मार्ट कार्डवरून तो वसूल होतो. त्यामुळे वाहतूक ठप्प कधीच नाही. तीच गोष्ट पार्किंग स्लॉटची. आम्ही युनिव्हर्सल स्टुडिओ पाहण्यासाठी गेलो होतो. पार्किंग स्लॉटवर बोर्ड पाहिला. किती बसेस, मोटारी, टू व्हीलर पार्किंग उपलब्ध आहे. इथंही पार्किंग चार्ज स्मार्ट कार्डमधून कापून घेतात. जा, कूपन घ्या, असला प्रकार नाही.
मोनो रेलमध्येही माणसं रांगेनं उभी राहतात, चढतात, उतरतात. गर्दी असते; पण गोंधळ नसतो. वृद्ध, अपंग, गरोदर, बालकधारींसाठी लिफ्ट. लिफ्टमधून येणा-यांना प्रथम प्रवेश. अशा छोट्या-छोट्या गोष्टींतून इथं समाजभान, सामाजिक सुरक्षा, शिस्त जपली जाते. विशेष म्हणजे जगभरातून येणारे प्रवासी पण इथल्या चॅनलमध्ये चपखलपणे क्षणात अॅडजस्ट होतात.
