पान:शब्द सोन्याचा पिंपळ (Shabda Sonyacha Pimpal).pdf/92

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

'कोल्हटकरांच्या गादीचा वारस' म्हणून करून दिली होती. खांडेकरांचे नि माडखोलकरांचे ऋणानुबंध केवळ साहित्यिक नव्हते तर घरगुतीही होते, हे माडखोलकर - खांडेकरांचा अभ्यास करणा-यांच्या लक्षात आल्यावाचून राहात नाही. उभयता एकमेकांना जिव्हाळ्यानं लिहीत. एकदा माडखोलकरांनी वि. स. खांडेकरांची खुशाली जाणून घेताना पृष्छा केली होती की, “आपला सर्व गृहस्थिती मला कळावी अशी माझी इच्छा आहे. ‘संविभक्तं हि दुःख' ही उक्ती आपण जाणताच व मला वाटते मी आपला ‘स्निग्धजन' खचित आहे आणि त्यामुळेच हे धाडस केले. " हा काळ १९२१ चा. पुढे पुलाखालून बरंच पाणी वाहून गेलं. ते दैनिक ज्ञानप्रकाश, दै. तरुण भारत (नागपूर)चे संपादक झाले. दैनिक केसरीत ते टिळकांच्या मृत्यूनंतर जायचं घाटत होतं. तो मोठा इतिहास आहे. हा स्नेह इतका की दोघं समकालीन जीवन (१९९७ ते १९७६) जगले. (दोघांनाही मराठी साहित्यात ‘भाऊसाहेब' नावानंच संबोधलं जायचं हा आणखी एक योगायोग!) माडखोलकर दोन वर्षांनी लहान इतकाच फरक. १९७२ ला वि. स. खांडेकरांची मुळात अधू दृष्टी पूर्णपणे गेली. ही वार्ता सन १९७२ च्या दिवाळीत माडखोलकरांच्या कानी पडली. बंधुतुल्य माडखोलकर विकल झाले. त्यांनी खांडेकरांना धीर देत लिहिलं होतं, “मोझार्टला (जर्मन संगीतकार) बहिरेपण आणि मिल्टनला (इंग्रजी कवी) आंधळेपण उतारवयात आल्यावरही एकाने आपले संगीतरचनेचे आणि दुस-याने काव्यरचनेचे आपले व्रत अखंड चालू ठेवले होते, हे आपणास माहीत आहेच. मी हा उपदेश म्हणून लिहीत नाही. तो माझा अधिकारही नाही. पण आपला विवेक आणि धीर ही दोन्ही इतकी मोठी आहेत की, त्यांच्या जोरावर आपण शेवटपर्यंत कार्यरत राहाल अशी मला खात्री वाटते." अन् ते खरंही ठरलं. शेवटच्या दिवाळी अंकापर्यंत (१९७५) ते लिहीत राहिले होते.

 वि. स. खांडेकर सर्व नवोदित लेखकांचं आशास्थान अन् स्थिर लेखकांचे प्रेरणा केंद्र होतं. नवं वाचायचं. त्याला अभिप्राय कळवायचा. नवोदितांची संपादक, प्रकाशकांकडे शिफारस करायची. संपादक, प्रकाशकांही ऐकलं तर पदरमोड करून अशांचं लेखन प्रकाशित करायचं हा उमदेपणा खांडेकरच करू जाणे. त्यामुळे नवलेखक, कवी, नाटककारांची नित्य उठबस, भेटणं, पत्रं नित्याची गोष्ट होती. या नवोदितांना वि. स. खांडेकर कल्पतरूपेक्षा कमी नसायचे. हे कवी समीक्षक शरच्चंद्र मुक्तिबोधांच्या उदाहरणावरून स्पष्ट होईल. ते इंदूरला राहात. वय विशीतलं. मराठी भाषा पण राहणं

शब्द सोन्याचा पिंपळ/९१