पान:शब्द सोन्याचा पिंपळ (Shabda Sonyacha Pimpal).pdf/103

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

चव्हाण प्राचार्य सी. रा. तावडे, डॉ. आप्पासाहेब पवार प्रभृतींनी ज्या माळाची निवड केली त्या मागे तो भाऊंच्या वि. स. खांडेकरांच्या पदस्पर्शाने पावन झाल्याचाही एक भाग होता. आज जिथं कुलगुरूंचा बंगला विसावलाय ती टेकडी हे वि. स. खांडेकरांचं फिरायला गेल्यावर बसायचं ठिकाण. तेथून सारं कोल्हापूर नजरेत भरायचं.

 वि. स. खांडेकरांचे नि शिवाजी विद्यापीठाचे ऋणानुबंध तसे जुनेच. काळाच्या ओघात ते दृढमूल होत गेले. वि. स. खांडेकर स्मृती संग्रहालयाच्या रूपानं आता या संबंधांना अमरत्व प्राप्त होईल. शिवाजी विद्यापीठाची स्थापना झाल्यानंतर तत्कालीन राज्यपालांनी शिवाजी विद्यापीठाच्या अधिसभेवर ज्या सन्माननीय सदस्यांची नियुक्ती केली होती त्यात वि. स. खांडेकरांचा समावेश होता. वि. स. खांडेकर शिवाजी विद्यापीठाच्या अनेक समारंभांना प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित राहात होते. साहित्य अकादमीनं वि. स. खांडेकरांना आपलं महदत्तर सदस्यत्व' (फेलोशिप) बहाल केलं. (१९७0) समर्पण समारंभास प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे दिल्लीला जाणं खांडेकरांना शक्य नव्हतं. समारंभ कोल्हापूरला करायचा ठरल्यानंतर शिवाजी विद्यापीठानं त्याचं यजमानपद स्वेच्छेने स्वीकारलं.

 सन १९७६ ला वि. स. खांडेकरांना ज्ञानपीठ पुरस्कार लाभला. मराठीला हा सन्मान मिळवून देणारे पहिले साहित्यिक म्हणून शिवाजी विद्यापीठाने त्यांना सन्माननीय डी. लिट्. पदवी बहाल करून गौरविलं. पुढे शिवाजी विद्यापीठाने सन १९९८-९९ साली वि. स. खांडेकरांची जन्मशताब्दी मोठ्या उत्साहाने साजरी केली. जन्मशताब्दी वर्षात त्यांचं स्मृति तिकीट प्रकाशित व्हावं म्हणून पुढाकार घेतला नि त्यात यश आलं. नाशिकयेथे कविवर्य कुसुमाग्रह, नाटककार वसंत कानेटकर व खांडेकरांचे अनुवादक मो. ग. तपस्वी यांच्या हस्ते तर कोल्हापूरला कुलगुरू द. ना. धनागरे यांच्या हस्ते तिकीट प्रकाशित झाले. सन २००१ ला वि. स. खांडेकर रजत स्मृती महोत्सव झाला. शिवाजी विद्यापीठाने ‘वि. स. खांडेकर भाषाभवन नामकरण करून भाषाभवन सक्रिय केलं. या भवनाची उभारणी करताना तिथं वि. स. खांडेकर संग्रहालय व्हावं, अशी कुलगुरू द. ना. धनागरे यांची कल्पना होती. उत्तराधिकारी कुलगुरू डॉ. मु. ग. ताकवले यांनी याचा पाठपुरावा केला. प्रकल्प अहवाल तयार करणे, निधी तरतूद व साधन संग्रहास प्रारंभ त्यांच्या कार्यकाळात झाला, तरी प्रत्यक्ष संग्रहालयाची उभारणी व निर्मिती वर्तमान कुलगुरू डॉ. माणिकराव साळुखे यांच्या खांडेकर श्रद्धेमुळेच

शब्द सोन्याचा पिंपळ/१०२