पान:वाहत्या वाऱ्यासंगे.pdf/१८

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन करतांना काही समस्या उद्भवल्या आहेत

 या पोवाड्याची दाणेदार तान कानांत आजही स्वच्छ जागी आहे. वसंत वापटांच्या शब्दांवर लीलाधर हेगडेंनी स्वरांची किमया चढवली हे खरेच, पण वापटांच्या शब्दातले वेभान सामर्थ्य लहान वयात असंख्य खानदेशी सैनिकांपर्यंत पोचवले इंदू लेलेने! अन्नदाता, विजली, भारतभूमी नमन अशी नृत्ये असंख्य राष्ट्रीय गीते, खुला स्वर आणि मनमोकळा लयदार नाच. हो नाचच. नृत्य म्हटले को वंधनाची अदृश्य रेखा असतेच, पण आदिम जीवनात निसर्गाशी दोस्ती जमविण्यासाठी, मनातला आनंद उधळून देण्यासाठी माणसाने ज्या उत्स्फूर्त आणि स्वयंभू हालचाली केल्या, त्यांचा ताजेपणा सेवादल कलापथकानेच जाणला. विविध प्रकारची लोकनृत्ये. लोकगीते हजारो मुलांना शिकवली. आयुष्यभर अत्तरासारखा जपता यावा असा निरामय आनंद अक्षरशः वाटला.
 राष्ट्रसेवादलाने सांस्कृतिक संक्रमण खऱ्या अर्थाने समाजाच्या तळागाळापर्यंत पोचवले. एरवी संगीत, नृत्य, नाट्य या कला मध्यम वा उच्च मध्यमवर्गीयापर्यंत मर्यादित असत. त्यासाठी पैसा खर्च करणे सामान्यांना कुठे परवडणार? पण गावोगावच्या कलापथकांनी सर्व जातीजमातीच्या सर्व स्तरावरील मुलांना सांस्कृतिक व्यासपीठ दिले.
 महाविद्यालयात असताना पुणे शहर कलापथकात काम करायला मिळाले. निळू फुले . रामभाऊ नगरकरांच्या बरोवर मी काम केलंय असे सांगताना मनही लठ्ठमठ्ठ होऊन जाते. महाराष्ट्र दर्शनच्या संचातला एक चिमुकला खिळा मीही होते. समूहजीवनाचा तो शब्दातीत अनुभव. टिंवाटिंवातून रांगोळी तयार होते तसे अनेक प्रसंग अनुभव. आयुष्याच्या अंगणात उमललेले एक भुईकमळ ! लग्नानंतर अंबाजोगाईसारख्या चिमुकल्या गावात आल्यावर आम्ही कलापथक उभे केले. १९६३ ते ७५ सलग तेरा वर्षे गणेशात्सवात कार्यक्रम केले.
 सरत्या आषाढात मनातल्या हलग्या वाजायला लागत. श्रावण कसा संपे कळत नसे . चाळीसपन्नास जणांचा शिस्तवद्ध जत्था . विविध लोकनृत्ये , संगीतिका, राष्ट्रीय गीते , वगनाट्ये कलापथकाने सादर केली. महाराष्ट्र दर्शनच्या धर्तीवर 'मराठवाडा दर्शन ' लिहिले. प्रा. रा.द. अरगडे , प्रा. चंद्रकांत भालेराव यांनी नवनवी वगनाट्ये लिहून दिली. शिस्त अशी की नऊ म्हणजे नऊला ढोलकीवर थाप पडायची. डोळ्यासमोर वापटकाकांचा आदर्श असायचा. एकदा अध्यक्षमहोदय उशिरा आले. आमचा कार्यक्रम मात्र वेळेवर चालू झाला. वगातील विनोद दर्जेदार असे . जीवनातील व्यंगावर बोट ठेवणारा, न टोचता, खुदखुदवणारा विनोद . अंतर्मुख करणारा. आमच्या कार्यक्रमांना महिलावर्गाची खचाटून गर्दी होई . प्रेक्षकातून उर्मट शिट्टी आली तर दुसऱ्या क्षणी कार्यक्रम वद होतो याचा धाक प्रेक्षकाना होता . हजारो प्रेक्षक कार्यक्रम पाहताना शिस्त सोडीत नसत.
 

संस्कार सेवादलाचा ॥१३॥