पान:वाचावे असे काही (Vachave ase kahi).pdf/96

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

काव्य ओसंडून वाहते. ब्रह्मवादिनी अलमित्रा अल-मुस्तफाला लग्नाविषयी सांगण्याचा आग्रह करते तेव्हा तो सांगतो, 'पती-पत्नी एकमेकांसाठीच जन्मलेले असतात. मृत्यूच्या शुभ्र पंखांनी त्यांची ताटातूट होते. मग निःशब्द आठवणी उर्वरित आयुष्यात छळत राहतात म्हणून लग्नानंतरच्या सहत्वातही सुरक्षित अंतर ठेवून जगता आलं पाहिजे. पती-पत्नीने एकमेकांवर प्रेम जरूर करावं, पण ते प्रेम एकमेकांच्या पायातल्या बेड्या बनता नये. लग्न झाल्यावर आपणास मुलं होतात. खलील जिब्रान म्हणतो, तुम्ही मुले जन्माला घालता हे खरे आहे पण ती तुमची नसतात. ती स्वातंत्र्य घेऊन जन्माला आलेली असतात. तुम्ही धनुष्य आहात, तर ते बाण आहेत. तुम्ही बाणास गती देऊ शकता पण लक्षात असू द्या, बाण दिशा स्वतः ठरवत असतो. तुम्ही त्यांच्या शरीरासाठी घर द्या, पण त्यांचा आत्मा नि श्वास मुक्त ठेवा. त्यांना सर्व काही द्या. फक्त त्यांना तुमची स्वप्ने नि विचार मात्र देऊ नका. कारण ती मुले स्वतःची स्वप्ने आणि विचार घेऊन जन्मलेली असतात.

 'प्रोफेट' मध्ये खलील जिब्रान यांनी जीवनातल्या अनेक अंगांना स्पर्श करत आपले विचार मांडले आहेत. एका लक्ष्मीपुत्राने दानाविषयी सांगा म्हटल्यावर जिब्रान म्हणतो, 'दानाबद्दल नेहमीच 'सत्पात्र' शब्द येत असतो. गरज हीच दानाची खरी सत्पात्र कसोटी.' हर्ष आणि शोक हे मानवी जीवनाचे स्थायीभाव होते. त्याबद्दल या काव्यात जिब्रान म्हणतो, 'ज्या विहिरीतून तुमचे हास्य उत्स्फूर्त होत असते, तीच विहीर पुष्कळदा तुमच्या अणूंनी भरून गेलेली असते. घराचे स्वरूप त्यात तुम्ही काय साठवून ठेवले आहे, यावर ते अवलंबून असते. घराचे घट्ट लावून ठेवलेले दरवाजे कशाचे रक्षण करत आहेत? त्याचे हात रेशमाचे असले, तरी हृदय लोखंडाचे असते. माणूस लज्जारक्षणासाठी वस्त्रे परिधान करू लागला. जिब्रान बजावतो, 'तुमची वस्त्रे तुमचे पुष्कळसे सौंदर्य लपवून ठेवतात, तथापि तुमची कुरुपता मात्र ते लपवून ठेवीत नाहीत.' चित्रकार म्हणून खलील जिब्रान यांनी माणसाची, स्त्री-पुरुषांची नग्न चित्रे रेखाटली त्यामागे मात्र तो नग्नतेसच मूळ सौंदर्य मानायचा म्हणून. शिवाय निसर्ग श्रेष्ठत्व तो कलेचं खरं प्रतिमान मानायचा म्हणूनही! या काव्यात सुंदरता, प्रार्थना, विवेक, वासना, स्वातंत्र्य यावरील काव्ये म्हणजे खलील जिब्रानच्या शब्दप्रभू व विचार प्रवण साहित्यिक प्रतिभेची प्रचितीच होय.

 मराठी साहित्यात खलील जिब्रानच्या साहित्याचे वि. स. खांडेकर,

वाचावे असे काही/९५