वाचन ही लेखनाच्या अर्थशोधाची सकारात्मक पद्धत होय. हे एक गुंतागुंतीचे कौशल्य खरे. त्यातून अनेक प्रकारची माहिती आपल्या हाती लागत असते.
५."Reading is the process of constructing meaning through the dynamic interaction among; (1) the reader's existing knowledge; (2) the information suggested by the text being read; and (3) the context of the reacting situation." 1 (Peter W ixson, 1987)
वाचकांचे वर्तमान ज्ञान, मजकुरातून होणारा प्राप्त आशय आणि वाचन संदर्भ यांच्या परस्परपूरक देवाण-घेवाणीतून हाती येणाच्या ज्ञानप्राप्तीची गतिमान प्रक्रिया म्हणजे वाचन होय.
६."Reading is a multifaceted process involving word recognition, comprehension, fluency and motivation. Lear how readers integrate these facets to make meaning from print."2 (Diane Henry Leipzig) www.readingcodets.org
‘वाचन ही बहुआयामी प्रक्रिया असून, तिच्यात शब्द परिचय, आकलन, ओघ आणि प्रेरणेचा समावेश असतो. वाचक या सर्व पैलूंच्या समन्वयातून मुद्रित अक्षरांचा अर्थ ग्रहण करत असतो.' शब्द परिचय, आकलन आणि ओघ या तीनही क्रिया मोठ्या गुंतागुंतीच्या असतात; पण तरीही वाचनाच्या संदर्भात त्या अधिक महत्त्वाच्या होत. शब्द परिचयात शब्दोच्चार, वर्णरचना, अर्थ, शब्द व्युत्पत्ती, दृश्यरूप अशा अनेक अंगांचा अंतर्भाव होत असतो. आकलनात ज्ञान व माहितीची पार्श्वभूमी, तोंडी व लिखित शब्दसंग्रह, भाषाअभ्यास, मुद्रित शब्द काय पोहोचवितात, लिखिताचा प्रकार (साहित्य प्रकार), वाचन उद्देश, अर्थ प्रक्रिया इत्यादींचा समावेश होतो, तर ओघ हे अचूकता, वाचन गती, रसग्रहण, वाचन कौशल्याचे समन्वित रूप असते.
वाचन अभिरूची काहीजणांत उपजत असते, तर काहीजणांत ती प्रयत्नपूर्वक वाचून, प्रेरणा निर्माण करून विकसित करावी लागते. वाचन ही अर्थबोध करणारी एक सार्थक प्रक्रिया आहे. ती आनंददायी असते.
१) Education place - https:/www.eduplace.com
२) -- तत्रैव --
