पान:वनस्पतिविचार.pdf/244

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे



२१८     वनस्पतिविचार.
-----

वर्तुलाकृती Whorled
वलयाकृति Annnlar वळ्यासारखे.
वाहिनी Vessel रस ने आण करणारी नळी.
त्वचा पदर Dermatogen
वाहिनीमय ग्रंथी Vascular bundle.
वाहिनीमय ग्रंथी जाल Vascular tissue.
वस्तू आंबणे Fermentation फसफसणे आंबट होणे.
वळीं बांधणे Ring Budding.
त्वचा रंध्र Stoma
विघटी करण Decomposition.

     श.

शिरांची मांडणी Vanation.
शुभ्रवर्णी शरीर Leucoplasts पांढऱ्या रंगाचे शरीर.
श्वासोश्वास क्रिया Respiration
शिरा रज्जू Vein-strand.
शैवाळतंतू Spirogyra,

     स.

सजीव तत्व Protoplasm जीवन तत्व. हे तत्व प्रत्येक सजीव वस्तूत असते. वस्तूच्या जिवंत स्थितींत ह्या तत्वाचे रासायनिक पृथक्करण बरोबर रीतीनें करिता येत नाहीं. मृतस्थितीत कारबन, हायड्रोजन, आक्सिजन, नायट्रोजन, गंधक व फॉस्फरस, हीं मूलतत्वे त्यांत आढळतात.
सपुष्पवर्ग Phanerogam फुले दृश्य स्थितीत घारण करणारा वनस्पतींचा वर्ग. ह्याचे उलट ६ पुष्प विरहित ' 'Cryptogam ' म्हणून एक दुसरा वर्ग आहे. ह्या वर्गात फुले मोठी व डोळ्यांस सहज दिसण्याजोगीं असत नाहींत.
सत्व Starch गहू, ज्वारी वगैरे धान्यांत जो पिठूळ पदार्थ सांपडतो यास सत्व म्हणतात. सत्वाची मूलभूत द्रव्ये कारबन, हायड्रोजन व आक्सिजन हीं होत.