मागील प्रकरणी सांगिल्याप्रमाणे वनस्पति मुळांतून निरिंद्रिय द्रव्ये शोषण करून पुढे पानांत त्यापासून सेंद्रिय पदार्थ तयार करते. त्याचप्रमाणे नायट्रोजनयुक्त सेंद्रिय पदार्थ वनस्पतिशरीरांत तयार होतात. जरूर लागणारे नायट्रिक आम्ल अथवा गंधकी आम्ल झारापासून वनस्पतिशरीरांत बनते. हे क्षार सुद्धा मुळांतून शोषिले जातात.
पुष्कळ वेळां कार्बन् वायु वनस्पतिखाद्यांपैकी मुख्य आहे असे वाटण्याचा संभव आहे. पण नुसता कार्बन् वायु वनस्पतीस उपयोगी पडत नाहीं. जेव्हां वनस्पतीचे बीजस्थितीपासून जनन होत असते, अशा वेळेस बीजाभोंवती कार्बन् वायूचे जणू वेष्टण झाले असते, पण ह्या कार्बन् वायूचा किंचित् ही उपयोग बीजास नसतो. त्या वेळचे बीजाचे खाद्य म्हणजे बीजामध्ये सांठविलेलें सेंद्रिय पदार्थ असतात, तेच होय. जर ह्या सांठविलेल्या पदार्थाचा बीजास उपयोग करू दिला नाही, तर मोड उपाशी मरून जाईल. ज्या वनस्पतीमध्ये हरितवर्ण नसतो, त्या वनस्पतीस कार्बन् वायूचा उपयोग नसतो. तसेच हिरव्या वनस्पतीस कार्बन् वायु प्रकाश नसतांना मिळत असला, तर त्या कार्बन वायूचा फायदा वनस्पतीस न होता उलट नुकसान होण्याचा संभव असतो. म्हणून जे पदार्थ अथवा जे वायू वनस्पति सजीवतत्त्वास मोकळ्या स्थितीत मिळाले असतां त्यापासून पोषण कार्य घडते, त्यासच वनस्पतीचे खाद्य म्हटले असतां चालेल. शिवाय हिरवट वनस्पति आपलें अन्न शोषून घेतात, असे म्हणता येणार नाही. तर अन्ने तयार करण्यास जी द्रव्ये लागतात, ती द्रव्ये वनस्पति शोषून घेतात. ह्या शोषित द्रव्यावर वनस्पति-शरीरांत विशिष्ट कार्य घडून वनस्पतीचे खरे अन्न तयार होते, ज्या वनस्पतींत हरितवर्ण कण नसतात, त्या वनस्पतीस आपले अन्न तयार-स्थितींत बाह्यवस्तूंत शोषणे जरूर असते. आता पुष्कळ वनस्पति
