कृष्णप्रिया जी तुळशी तिचें वास्तव्य आम्हां हिंदु म्हणविणाऱ्या प्रत्येक
गृहस्थाचे घरी बहुतकरून असावयाचेंच, तुळशीला संस्कृतांत 'वृंदा ' असे नांव
आहे, आणि त्या वरूनच ' वृंदावन ' हा शब्द झालेला आहे. कृष्णतुळस,
रामतुळस, रानतुळस आणि बाबीतुळस ऊर्फ सबजा, अशा तुळशीच्या चार मुख्य
जाति आपल्या इकडे प्रसिद्ध आहेत. याशिवाय ' तुकामिरीयन ' तुळस म्हणून
तुळशीची पांचवी एक जात असल्याचे, रा ० रा० श्रीपाद केशव नाईक यांचे
गेल्या आगष्ट महिन्यांत आर्यमहिला समाजामध्ये ' तुळस' या विषयावर
झालेल्या व्याख्यानाचा जो सारांश वर्तमानपत्रांत प्रसिद्ध झाला आहे, त्यावरून
दिसून येते. हिंदुधर्मशास्त्रदृष्ट्या तुळशीचे महत्त्व किती आहे, हे पद्मोत्तर-
खंडांतील जो उतारा शिरोभागी दिला आहे, त्यावरून दिसून येईल, याच
अर्थाचे तुलसीमाहात्म्य, नामदेवांनीही आपल्या एका अभंगांत वर्णिले आहे.
नामदेव म्हणतात :--
तुळस असे ज्यांचे द्वारी, लक्ष्मी वसे त्याचे घरीं ।
येवोनी श्रीहरि, क्रीडा करी स्वानंदें ।।
तुळसीशी मंजुळ येतां, पळ सुटे यमदूतां ।
अद्वैत तुळस कृष्ण स्मरतां, नासे दुरित चित्ताचें ।।
तसेच पुंडरीक कवि आपल्या तुलसीस्तोत्रांत म्हणतात.---
तुलस्या नापरं किंचिद्दैैवतं जगतीतले ।।
अशाच प्रकारे आणखीही अनेक कवींनी आपापल्या काव्यांत
‘तुलसीमाहात्म्य' निरनिराळ्या प्रकारांनी वर्णिले आहे. आमच्या हिंदुधर्मशास्त्रात
