*No ox पाराशषट. ཝ་རྒ། དང་མིང་།
- डेक्कन एज्युकेशन सोसायटींतील पांचवा मृत्यु !प्रेि, गोपाळ गणेश आगरकर,
सर्वे यस्य वशाद्गात्स्मृतिपथं कालाय तस्रै नमः ।। प्रेो. वासुदेवराव केळकर यांचा मृत्युलेख लिहून पुरे पांच आठवठेही झाले iाहीत तोच प्रि. गोपाळ गणेश आगरकर याच्या मृत्यूची बातमी आमच्या वाचफ्रांस कळविण्याचे आमच्या कपाळीं आले आहे याचे आम्हास अत्यंत दु:ख *ाटतें ! हल्लीं चतुःश्रृंगीच्या मैदानावर जी भव्य इमारत उभारली आहे, व ज्या ईमारतीच्या आवारातच त्याच्या फारा दिवसांच्या इच्छेनुरूप गोपाळरावजींचे देहाक्सान झाले, ती इमारत आपल्या आयुष्यात केव्हां तरी उभी करण्याच्या उद्येोTास लागावें व त्याकरिता आपले सर्व आयुष्य खर्च करावें असा ज्या थेोड्या गृहस्थांनी सन १८७९ सालीं पुष्कळ विचाराअंती निश्चय केला होता त्यांपैकीच प्रे. आगरकर हे एक होते; व तेव्हांपासून त्याचा व प्रस्तुतच्या केसरीच्या एडिप्राचा जेो निकट संबंध जडला होता त्यामुळे त्यांचा मृत्युलेख लिहिण्याचे दुर्घट कम आपल्या हातून कसें काय निभावेल याची केसरीस बरीच शेका वाटत आहे. गेल्या पाचसहा वर्षात याच्या व आमच्या दरम्यान असलेला मतभेद बराच लोकांपुढे आलेला आहे; पण मृयूचे स्वरूप इतकें उग्र व भयंकर आहे की, त्यामुळे प्रारिकसारिक गोष्टी विसरून जाऊन प्रथमत: दृढनिश्चयार्ने त्यांनीं व आम्हीं काहीं विशिष्ट लोकोपयोगी कायें करण्याचे मनात आीणले व त्यानंतर तीं कार्ये सिद्धीस नेण्याकरिता एकदिलानें घरी, दारी, किंबहुना कारागृहाँ जे बेत व उद्योग केले त्याचे तीन स्मरण पुनःपुन्हा जागृत होऊन आमची बुद्धि व लेखणी गोंधळून जाते. एका विद्यालयात एका प्रकारच्या विशिष्ट शिक्षणाचा संस्कार झाल्यामुळे पुढे आयुष्य कोणत्या तच्हेनें घालवावें याचा विचार करता करतां एक विशिष्ट उद्योग करण्याचे व त्यात आपलें सर्व आयुष्य घालण्याचे ठरवून ज्यानी आपल्या आयुष्यातील उमेदींचीं पहिलीं दहा बारा वर्षे आपले इष्ट हेतु तडीस नेण्याकरिता केवळ आपण आरंभिलेले कार्यापासून होणारे परिणामावर नजर देऊन दुसच्या कोणत्याही गोष्टींकडे व संकटाकडे लक्ष न देतां खर्च केलीं, त्यापैकी एकास अकालीं मृत्यूने ओढून नेल्यामुळे दुस-याचे मन विषाद आणि दुःख यांनीं भरून अगदीं वेडावून जाणें हें स्वाभाविक आहे. पण त्याहून विशेष दुःखकारक गोष्ट ही होय कीं, ज्या महाराष्ट्रातील लोकाची सेवा करण्याचा प्रि. आगरकर व आम्हीं निश्चय केला (केसरी ता. १८ जून १८९५)
