तिच्या प्रश्नानं मी एकदम दचकलो. तिच्या प्रश्नामागील जिव्हाळ्यानं चमकलो. पण मग उत्तर दिलं, “कालपासून त्या आत्महत्या केलेल्या मुलीवर मी प्रेमच करतो आहे."
मला एकदम मध्येच अडवून ती म्हणाली, “तसं नव्हे! खरंखुरं प्रेम-"
"मग हे काय खोटं आहे? तिनं आपल्या प्रियकरावर खरंखुरं प्रेम केलं नाही काय? त्या खऱ्याखुऱ्या प्रेमावरच मी-"
“नव्हे! ते नको!" पुन्हा तिनं मध्येच अडवलं. “तुम्ही कुणा मुलीवर केलेलं प्रेम-"
मी उलट तिलाच विचारलं, "तुम्ही हा प्रश्न मला का विचारता आहात?"
तिनं चटकन उत्तर दिलं नाही. पूर्वीप्रमाणं ती शून्यपणे बाहेर बघत राहिली आणि मग काही वेळानं माझ्याकडे दृष्टी वळवून विलक्षण आवेगानं पुटपुटली, “कारण-कारण मीही एकावर प्रेम केलं आहे."
सुमित्रा गोखलेच्या या शब्दांबरोबर तिच्याविषयीचा आजवरचा परकेपणा जळून खाक झाला. एखाद्या कथेतल्या नायिकेविषयी जो जिव्हाळा संचारतो तो सुमित्रा गोखलेविषयी माझ्या मनात संचारला. तिच्या जीवनात डोकावून पाहण्याची अनिवार इच्छा माझ्या मनात उत्पन्न झाली. कुतूहलानं मी तिला विचारलं, “मग पुढं काय झालं?"
"पुढं काहीच झालं नाही.' ती शुष्कपणे उत्तरली, “माझं त्याच्यावर प्रेम होतं. फार फार प्रेम होतं. मी त्याच्याशी लग्नदेखील करणार होते. आरंभी त्याचाही माझ्यावर फार लोभ होता. पण पुढं तो मला विटला; टाळू लागला. एका दुसऱ्याच मुलीशी त्यानं जमवलं. तिच्याशी लग्न करून तो आता मोकळा झाला आहे."
सुमित्रा गोखले बोलायची थांबली आणि तिच्याविषयीच्या सहानुभूतीची एक लाटच्या लाट माझ्या मनात उसळली. तिचं आणि माझं आजवरचं औपचारिक नातं संपुष्टात आलं आणि तिच्याविषयीच्या जिव्हाळ्यानं माझं मन दाटून गेलं. तिच्या संथ शब्दांनी माझ्या मनाचा कोपरा आणि कोपरा व्यापून टाकला. आयुष्यात फटका खाल्लेल्या त्या तरुण मुलीविषयी मला करुणा वाटू लागली. माझं मनच सुमित्रा गोखलेमय झालं. व्यथित मनानं मी एकेरीवर येऊन तिला म्हणालो, "तू हे मला आधीच कां सांगितलं नाहीस?" परंतु ती काहीच बोलली नाही. भकासपणे मला न्याहाळू लागली; मग गोरीमोरी होऊन बाहेर बघू लागली.
रडवेली, गोरीमोरी झालेली सुमित्रा गोखले त्या दिवशी प्रत्यक्षात निघून गेली तरी ती माझ्याचबरोबर होती आणि तिच्यात आता एक वेगळाच कायापालट झाला होता. ती स्वैरपणे वेड्यासारखी माझ्याशी कितीतरी बडबडत होती, माझ्याशी लगट करू पाहत होती, माझ्या अधिकाधिक जवळ येत होती. आणि मी तिच्या प्रत्येक कृतीला प्रतिसाद देत होतो. मग ती लाजत लाजत माझी प्रेमयाचना करू लागली; लग्न करण्यासाठी माझी मनधरणी करू लागली; आणि मी शब्दांची खोटी आश्वासनं देऊन तिला चकवू लागलो. माझ्या शब्दांवर भोळेपणानं विश्वास ठेवून ती प्रेमभराने माझी चुंबनं घेऊ लागली, त्याचबरोबर सुखदु:खांच्या लाटांवर लाटा माझ्या मनात उसळू लागल्या...
आणि मग फसल्याची जाणीव झाल्यानंतर गळफास लावून घेऊन आत्महत्या करणारी
