पंच्याण्णव रुपये पगार मिळायचा सुरुवातीला आणि दुसऱ्या महिन्यापासून एकशे पंधरा रुपये. पंधरा रुपये इंक्रिमेंट असे. तर असं वाटत होतं की आपण दुसरीकडं जाऊन बघावं का? पण माझ्या वडिलांनी सांगितलं, “नाही, गांधीजींचं हे काम आहे ना!" गांधीजींबद्दल त्यांना खूप आदर होता. ते म्हणाले, “आपल्याला पैसे कमी मिळाले तरी चालतील. चांगलं ऑफिस सोडून आपण वाटेल तिथं जायचं नाही", आणि मी खादी कमिशनमध्ये पर्मनंट राहिले. तिथे मी ३५ वर्षे नोकरी केली.
ज्या वेळी मी नोकरीवर होते तेव्हा आमचं घर दादर मेन रोडला, सकीना बिल्डिंगमध्ये होतं. आईवडील आणि आम्ही तिथं राहात होतो. तीन मजल्यांची बिल्डिंग होती. सबंध बिल्डिंगमध्ये एकच घर मुसलमानाचं होतं. पण आम्हांला कधीच कुठल्याही गोष्टीचा त्रास झाला नाही. घरं लहान असली तरी गॅलरी मोठी होती. त्यामुळे सगळे रात्रीचे गॅलरीत येऊन झोपायचो. आमच्या आईचा स्वभाव तापट असल्यामुळे आईवडिलांची घरातल्या घरात भांडणं फार व्हायची. भावंडं खूप मार खायची. दोघांच्या भांडणामध्ये मुलांना मार पडायचा आणि घरात तमाशा होऊन जायचा. शेजाऱ्यांना हिंमत व्हायची नाही दुसऱ्यांच्या घरात डोकावायची. मी म्हटलं की आता हे रोज होतंय, मला तर असलं काही माहीत नव्हतं. पिणं पण बघितलेलं नव्हतं, मारही बघितलेला नव्हता. त्यामुळे मला दहशत, भीती वाटायची. मग मी आईला सांगितलं की, आपण एक युक्ती करू या. मी तुला सांगते आणि तू मान्य करायची. तू आल्याबरोबर बाबांना बोलतेस ना, तू बोलत जाऊ नको त्यांना. मग काय करायचं? वडिलांचा टाईम झाला, खाली आले वडील, की ते कुठल्या तरी नोकराबरोबर आपली बॅग, हँडबॅग वर पोचती करायचे आणि खाली दारुचा गुत्ता होता, तिथे बाटली भरून घेईपर्यंत वेळ लागायचा. तिथे ओळखीचे लोक होते, गप्पा-बिप्पा मारून वडील वर यायचे. ऑफिसातून पिऊन ते कधीही येत नसत. तर खाली बाटली भरून घ्यायचे आणि वर यायचे. एवढ्या वेळामध्ये आम्ही आधीच स्वैपाक करून ठेवलेला असायचा. सगळे जेवून घ्यायचे माझ्याशिवाय. आणि अंथरूण घालायचं, झोपायचं आणि लाईट बंद करायचा. हे सगळं साडेआठ-नऊपर्यंत व्हायचं. आणि मग वडील वर चढायचे. वडील वर चढले की मग ते पिणं, हातपाय धुणं, संडासला जाणं हे सगळं आवरून मग आम्ही दोघं जेवायचो आणि मग जेवणानंतर खिडकीमध्ये बाहेर तोंड करून बसायचो. बोलायचं नाही. मग मी त्यांना समजावून सांगायची. माझ्याशी वाद कधी नाही झाला. माझी आई बोलायची म्हणून वाद व्हायचा.
मी भरून पावले आहे : १५
