नथीसाठी वंजिस गेले
सोन्याचं कारलं फेकीत आले
या ओळीतील सोन्याच कारल हा संकेतसूचक आहे. सोन्याच असल तरी ते कारल आहे. मानापानाची बुजुर्ग माणस हात हलवीत परत येतात, अशा वेळी दुसरे काय म्हणणार?
पेराल तसे उगवते -
जिरे, मिरे, खारीक, खोबरेया मसाल्यांच्या जिनसांचा उल्लेख कायदर्शवितो? जिरेमिरे फेकणाऱ्यांच्या हाती काही येत नाही तर खारीकखोबर फेकीत जाणाऱ्यांना मात्र फळ मिळत.
खारीक खोबऱ्याचं आलं
जिन्यामिन्याचं काही नाही आलं
जिरेमिरे हे खारे... तिखट चवीचे प्रतीक तर खारीक खोबरे हे मधुर स्वादाचे आणि चवींचे प्रतीक. पेरावे तसे उगवते हे तर या ओळीतून सुचवायचे नसेल?
बाज आणि पाळणा -
या गाण्याच्या अखेरच्या तुकड्यात भुलाबाईच्या बाळाचा संदर्भ येतो. भुलाबाईच बाळ पहिले अकरा दिवस बाजेवर झोपवलं जाते. टिपरीशेजारी टिपरी जोडून बाज केली जाते. त्यावर सुपारी ठेवतात. सर्वजणी उजवा हात त्या टिपऱ्यांना लावतात आणि म्हणतात -
साखरेच्या गोणीबाई लोटविल्या अंगणी
आज आमच्या भुलाबाईला पहिला दिवस.... पहिला दिवस
पहिल्या दिवशी बाळाला टोपी मोत्यानं गुंफली
जो जो रे जो जो रे...
बाराव्या दिवसापासून बाळाच नाव ठेवण्याचा विधी केला जातो. नाव ठेवताना गाणे म्हणतात.
अळकीत जाऊ की खिळकीत जाऊ
खिळकीत ठेवली माती
भुलोजीला लेक झाला नाव ठेवा गणपती
