ह्मणत आहे:- नव्हते. असा त्या वेळी त्याच्या मनाचा ग्रह होणे ही मोठ्या आपला पळून जाण्याचा बेत सोडून दिला. त्या वेळी राची जी हुषारी दिसून आली तिजवरून तो मूर राजा दिवस फारसा वर आला नव्हता, आणि माणसे उठलीं आणि त्याने त्यांस पुनः जाते वेळीं नाहींत तोच आपण घरी पोचाव ह्मणून तो तत्काळ तसाच निघून कोणाच्या दृष्टीस न पडतां घरी गेला. इकडे त्या स्वयंपाकिणीने त्यास त्रास देण्याचे आपले व आपल्या रोजच्या दगदगीच्या कामास लागला. अशा रीतीने काही दिवस लोटल्यावर त्या गलब केवढी किफायत होणार होती हे त्या बाईच्या कधी आली. गलबतांत काय काय माल आहे त्याची याद आपले मांजर गलबतांत पाठविले होते त्याबद्दल त्यास ताची ती सफर चांगली सफळ झाल्याची बातमी ध्यानीमनीही आले नव्हते. त्याच्या गरिबीवरून ती त्या व्यापाऱ्याच्या हाती आल्यावर तींत तो पाहतो तो त्यास नेहमी छळीत असे. शेवटी तो तिचा त्रास व्हि- बहुतेक माल व्हिटिंग्टनाचाच होता. त्याच्या त्या मालांत एक मौल्यवान रत्नांनी भरलेला करंडा होता. डे पेक्षां कोठे तरी पळून जावे व ह्या विस्तीर्ण जगती- ह्याने जी शेवटची देणगी दिली तो हा करंडा होता. हा करंडा फार किंमतीचा असल्यामुळे तो गलबतावर काळी मोठ्या पहांटेस ते घर सोडून निघाला. आणि तोच प्रथम आणून व्यापाऱ्याच्या स्वाधीन केला.चा- त्याप्रमाणे तो एके दिवशीं स-राहूं देणे धोक्याचे आहे असे वाटल्यावरून या लोकांनी कोठे तरी खेड्यापाड्यांत जाऊन चांगली सुखाची करलोकांनी टाकलेल्या मालावर पैदासीदाखल ज्या चाकरी मिळेल तर पाहावी असा त्याने आपल्या मनांत जिनसा त्यांस मिळाल्या होत्या त्या वाटण्याकरितां आ- णिल्या तेव्हां व्हिटिंग्टनाचा माल इतका गठ्यांचे गट्टे भरला होता की त्या वेळी ते सोडून पाहण्याचे तसेच तेव्हां त्याचे मन अगदी खचून गेल्यासारखे होऊन कित्येक हजारांची असावीत असा अंदाज झाला.. मूरफिल्ड्स ह्मणतात त्या ठिकाणी येऊन पोचला. ठेवावे लागले. नुसती मोती आणि जवाहीर हीच ही गोष्ट कितीही असंभवनीय दिसली तरी अशा जावे असे मनांत येई पण मातक्यान वाटे की मागे प्रकारची हीच मात्र एक गोष्ट आहे असे नाही. दुसऱ्या एका देशांतही अशी गोष्ट झालेली आहे. गिनी देशाच्या गेला. तरी तो तसाच भटकत भटकत हालोवेपर्यंत वर्णनाचा एक ग्रंथ १६६५ सालांत प्रसिद्ध झालेला आहे. त्यामध्ये अशीच एक गोष्ट आहे. अल्फेन्झो नांवाचा दगडास हल्ली व्हिटिंग्टनाचा दगड ह्मणतात. तेथे कोणी पोतुगीज गृहस्थ जहाजात बसून चालला असता -तो आपल्या दुर्दैवाविषयी विचार करण्यांत अगदीं । ते जहाज गिनी देशच्या किनाऱ्यावर फुटून गले, पुढे सन १८९2] बालबोधमेवा. १४3 गरिबाचे कोटकल्याण करण्याची ही संधि दवडू नये. | निमग्न झालेला असता त्यास आपण मोठा घंटानाद त्याप्रमाणे दुस-या दिवशी येतांना त्यांनी ते मांजर आप- ऐकत आहो असा भास झाला. मग देहभानावर येऊन णाबरोबर आणले. तेव्हां त्याच्या भयामुळे त्या दिवशी जिकडून तो स्वर ऐकू येतोसा वाटला तिकडेच तो उंदरांचा फारसा उपद्रव झाला नाही. मात्र त्यांत जे फारच कानवसा घेऊं लागला, तो तो आवाज आपणास आ- धीट होते ते पुढे आले. पण त्या मांजराने त्यांस पल्या धन्याकडे परत जाण्यास सांगत आहे असे त्यास सपायासरसे पार करून टाकिले. हे पाहून त्या राजास दिसून आले. पुनः तो नीट लक्ष देऊन ऐकू लागला पराकाष्ठेचा आनंद झाला. आणि त्याने ताबडतोब गल- तो तो त्याचा ग्रह अधिकच बळावत चालला. त्याची बतावरच्या कारभा-यापाशीं तो विलक्षण व उपयुक्त प्राणी अशी कल्पना झाली की तो घंटानाद खालील बैत आपणांस देण्याविषयी बोलणे लाविले व त्याबद्दल त्यास चांगला मोबदला देण्याचेही वचन दिले. प्रथम गलब ( चाल-आला पूर मायेचा लोंढा.) तावरील नावाडी लोक ते मांजर देण्यास बिलकूल खुशी ॥ परत परत माघारा, कोठे व्हिटिंग्टना जाशी ? ॥ पण त्या राजाने त्या मांजराबद्दल इतका मोठा मोबदला देऊ केला की ते, ते देण्यास तत्काळ कबूल ।। परते; तिनदां लंडनपुरीचा सुभेदार होशी ॥ २॥ झाले. राजाने त्या मांजराबद्दल त्यांस पुष्कळ किंम- तीच्या अनेक जिनसा दिल्या. ते इंग्लिश लोक त्या रा- सुदैवाची गोष्ट होय. कारण की त्यावरून त्याचा ज्यांत जितके दिवस राहिले तितक्या काळांत त्या मांज- फारच खुष झाला. पुष्कळ मोलवान जिनसा बक्षीस दिल्या. कर्म तसेच अव्याहत चालविले होते. व्हिटिंग्टनाने जे टिंग्टनास सोसेनासा होऊन,अशा दुःखांत येथे राहण्या- तलावर कोठे आपला भाग्योदय होईल तर पाहावे असा त्याने निश्चय केला. बेत केला. तेथून निघाल्यावर तो फिन्सबरीमूर झणजे हलो ज्यास पुढे काय करावे हे त्यास कांहींच सुचेना. एकदां पुढे फिरावे, असा त्याच्या मनाचा सर्व घोटाळा उडून आला. आणि तेथे एका मोठ्या दगडावर बसला. त्या बसून
