१3७ " " रागाने एकमेकांशी बोलू लागले आणि असे होतां राजाकडे जाऊन झालेली हकीकत त्यास कळवावी होतां दोघे एकमेकांस अपशब्दही बोलले. ते दोघेही आणि आपण दोघांनी द्वंद्वयुद्ध करण्यास त्याची परवा- सन १८९2] बालबोधमेवा. एका राजाने एक द्वंद्वयुद्ध कसे मिटविलें. ही गोष्ट शेवटी क्याप्टेन आनहाईम ह्मणाला, खरी घडलेली गोष्ट. आपणांस सहज करितां येणार नाही. जर आपली लढाई तूं हे आपले बोलणे हातांत तरवार घेऊन खरे कराया- समजल्याबरोबर तो तात्काळ आमचे प्राण घेईल. झाली तर ती राजास तेव्हांच समजेल आणि त्याला ला धजशील काय? होय, धजेन आणि करीन, जे ठिकाण तूं नेमशील साक्षीदारासही शिक्षा देईल, कारण राजा असा माणूस क्याप्टेन बेस्टमः -आणि कदाचित् तो आमच्या आहे की त्याने कोणतेही काम हाती घेतले तर ते तो बरें. ठीक मग! आणि जितके लवकर करशील तितकें अर्धेच सोडून देणार नाही, आणि आमी जरी आपल्या याप्रमाणे दोघा तरुणांचे बोलणे चालले होते. धोक्यात घालणे आपणांस वाजवी नाही. जीवास तुच्छ मानिले तरी आपल्या साक्षीदारांचे जीव एकाएकी त्यांनी आपल्या मनांत क्षुलक कारणावरून एकमेकांस जीवे मारण्याचा उद्धटपणे बेत केला होता. क्याप्टेन आनहाईमः-हे तर खरेच. है भांडण कशावरून झाले व त्याचा आरंभ कसा झाला असे त्यांचे बोलणे झाल्यावर दोघेही बराच वेळ असे त्यांस विचारिले असतां कांहींच सांगतां आले नस- स्तब्ध राहिले. नंतर आनहाईम एकाएकी ह्मणाला की, ते. एवढेच खरें की लहानशा गोष्टीवरून दोघेही मान्य केली पाहिजे. ती लवकरच केली पाहिजे, आपण नीट माझ्या मनांत आले आहे की, एक गोष्ट मात्र आपण तेथें खरें करीन. क्याप्टेन बेस्टूम:-ठीक चांगला विचार योजिला. पुष्कळ दिवसांपासून आजपर्यंत मित्रपणाने वागत असत, नगी मागावी. तोही एक महावीर आहे व त्याला ठाऊक परंतु आतां ही लहानशी गोष्ट न विसरता त्यांना असा आहे अशा प्रत्येक मनुष्याने आपली अब्रू बचा- निश्चय केला की, आपण दुसन्यास जीवे मारल्याशिवाय विली पाहिजे. आपली अब्रू राहणार नाही. किती ते मूर्ख होते पाहा! परंतु पुढे त्यांस काय घडले सांगतो. चला आतांचे आतांच जाऊं. हे दोघे स्वीडन देशांतील लष्करापैकी अंमलदार असे बोलणे झाल्यार ते दोघे अंमलदार जणूं काय असून त्या लष्कराचा अधिकारी स्वीडन देशाचा मोठा आपण परस्परांचे मोठे मित्र आहो अशा रीतीने उभा नामांकित राजा गस्टेवस अदाल्फस हाहोता, आणि ह्या बरोबरच राजाकडे जावयास निघाले. त्यांच्या बेळेस तो आपले सैन्य त्या वेळच्या यूरोपखंडात चालूा पलटणीबरोबरच राशपायांस माहीतच होते की, ह्यांची कारिता जर्मनी देशांतून घेऊन जात होता. त्या दिव- सारखेशर व पुढे काही दिवसांनी तरी प्रसिद्धीस ये. सांमध्ये एक मोठी वाईट चाल प्रत्येक देशामध्ये व लष्क- णारे असे दुसर पुरुष नाहीत. ते नेहमी एकमेकां- हाची होय. अति क्षुल्लक कारणावरून दोघांनी उठून थान अशा नाव दिली होती. ते छावणीतून राजाच्या देशाच्या गुस्टेवस अदाल्कस राजास अगदीं पसंत नव्हती ऐकिले की, ते पाहादावीद व योनाथान चालले आहेत. आणि त्याने ती कशी तरी मोडून टाकावी असे मनात यांच्यासारखे मित्र मिळणे दुर्लभच आहे. आणून तिजसंबंधाने शेवटीं असा हुकूम फर्माविला होता हे भाषण ऐकून दोघेही आपापल्या मनांत डचकून कीं, जो कोणी कितीही लहानशा कारणावरून द्वयुद्ध एकमे माकड पाहूँ लागले. आपली प्रशंसा ऐकून त्यांची करील त्याला ताबडतोब जीवे मारण्याची शिक्षा मिळेल. मनेच त्यांस खाऊ लागली आणि जेव्हां त्यांचे मनात होऊन त्या उभयतांच्याही मनात ह्या हुकुमाच्या लवानि पढेर अजह असा विचार आला तेव्हां तर त्यांची मने ह्या हुकुमाची आठवण त्या दोघां तरुण अंमलदारांस पुढे लवकरच आमचा मित्रपणा कोणत्या रीतीने तुट युद्धामंत्रण केलेले परस्पर स्वीकारिलें होतें ह्मणून दुसरा हैं सर्व भांडण आपण आपल्या मनातून वाऱ्यासारखे झु- उपायच त्यांस दिसला नाही, परंतु ते दोघेही एकम- गारून द्यावे आणि पुन्हा पूर्वीसारखे व्हावे, परंतु पुन्हा कांकडे पाहत बराच वेळ विचार करीत बसले. त्यांच्या मनांत लागलाच असा विचार आला की, आपण
