________________
युगामागुनी युगे सरती (लेखसंग्रह)
डॉ. पुष्पपाल सिंह, भाषांतर - डॉ. चंदा गिरीश
रावा प्रकाशन, कोल्हापूर,
प्रकाशन - डिसेंबर, २०११
गमावलेल्या इतिहास व संस्कृतीची नोंद
डॉ. पुष्पपाल सिंह हिंदीतील प्रसिद्ध समीक्षक, संपादक व अनुवादक आहेत. ललित लेखक म्हणूनही ते सर्वपरिचित आहेत. नवी दिल्लीहून प्रसिद्ध होणा-या ‘जनसत्ता' दैनिकात त्यांनी ‘जुग बीते, युग आये' शीर्षकाने एक सदर चालविले होते. काळाच्या ओघात विवाह, सण, मनुष्याचे नाते व समाजसंबंध यात फरक पडत गेला तरी काही रीतीभाती काळास चिकटूनच राहातात. तारुण्यातील प्रेम, समाजातील विविध सण-समारंभ, रूढी-परंपरा यांची पडझड झाली तरी ते नामशेष मात्र होत नाहीत. अशा । वेळी त्यांचे पूर्वरूप काय होते, पूर्वज ते कसे साजरे करत, त्यात आत्मीयता कशी होती, सण, समारंभ, रूढी ही उरकून टाकायची गोष्ट नव्हती. उलटपक्षी ते दिवसेंदिवस आनंद आणि उत्साहाने भरून साजरे करण्याची गोष्ट कशी होती ते या ललित निबंधांचे वाचन करताना शब्दोशब्दी । जाणवते. बालपण सरल्याचे दुःख कवयित्री शांता शेळके यांनी ‘अहा ते सुंदर दिन हरपले' सारख्या कवितेतून व्यक्त केले आहे. 'तेही नो दिवसो गतः' म्हणणारा संस्कृत कवी असो वा जुनं ते सोनं' सांगणारी लोकोक्ती साच्यात गतकालाचं वैभव सरल्याचं शल्य आकंठ भरलेलं आढळतं. तसं पुष्पपाल सिंह यांच्या मूळ हिंदीत लिहिलेल्या ‘जुग बीते, युग आये संग्रहातील ललित निबंधातही डॉ. चंदा सोनकर-काशीद यांनी ‘युगामागुनी युगे सरती' शीर्षकाने त्या निबंधांचा मराठी अनुवाद करून मराठी वाचकांसमोर
