________________
भंगार (आत्मकथन) अशोक जाधव
मनोविकास प्रकाशन, पुणे
प्रकाशन - ऑक्टोबर, २०१७
___________________________________________
जात पंचायतीविरुद्धचा जिहाद
अशोक जाधव यांचं ‘भंगार' हे त्यांचं रूढ अर्थाने आत्मचरित्र आहे. पण पुस्तकाचा घाट व व्याप पाहता ते गोसावी समाजाचे शब्दचित्र बनलं आहे. गोसावी समाज भटका, पत्रा, लोखंड, बाटल्या, प्लॅस्टिक असं लोकांनी नको म्हणून उकिरड्यात टाकलेलं गोळा करायचं. ते भंगारवाल्याला विकायचं आणि गुजराण करायची. असा व्यवसाय करत जगणारे हे लोक. खांद्याला खांदाडी म्हणजे मोठी झोळी, पोतं अडकवायचं आणि कचरा कोंडाळे उपसत विकाऊ वेचायचं. हे काम बहधा गोसावी समाजाच्या स्त्रिया नि त्यांची मुलं-मुली करतात. पुरुष पालात दारू ढोसत शिवीगाळ करत दिवस काढतात. मुलं भंगार वेचत भीकही मागतात. भिकेतून भूक भागवायची नि भंगारातून आलेल्या पैशातून छाटण, मस्काडं (मटण) खायचं नि दारू ढोसायची. हे करत असताना ज्या माउलीनं पहाटेपासून दिवस बुडेपर्यंत अंग कुजेपर्यंत केलेल्या कष्टाबद्दल सहानुभूतीचा लवलेश नसलेले, पालात लोळत दिवस काढणारे पुरुष दारूचा अंमल वाढेल तसा त्या बापडीचा उद्धार करत राहणार नि उशीर का म्हणून संशय घेत बदडणारही. अशा पालात जन्मलेला अशोक भंगार गोळा करायला, भीक मागायला जाता येता शाळा, शाळेत जाणारी मुलं पाहतो नि शाळा शिकायचं मनावर घेतो. अशोकचा शाळेला जायचा हट्ट म्हणजे त्याच्या बापाच्या दृष्टीने
