____________________________
वि. स. खांडेकरांच्या कथा
साहित्याचा मूल्यशिक्षणाच्या दृष्टिकोनातून चिकित्सक अभ्यास
(संशोधन प्रबंध) सौ. वर्षा वाकणकर
प्रकाशन २०१४
___________________________________
खांडेकरांच्या कथासाहित्याचे मूल्यनिष्ठ संशोधन
‘वि. स. खांडेकरांच्या साहित्याचा मूल्यशिक्षणाच्या दृष्टिकोनातून चिकित्सक अभ्यास' शीर्षक शोध प्रबंध सौ. वर्षा वाकणकर यांनी सन २००८ साली शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूरच्या पीएच्.डी. पदवीसाठी म्हणून डॉ. एस. के. वाघ यांच्या मार्गदर्शनाखाली सादर केला होता. त्याचेच ग्रंथरूप म्हणजे ' हे पुस्तक होय. मूळ प्रबंध शीर्षकात ‘साहित्य शब्द असला तरी अभ्यास मात्र कथांचाच आहे. त्या कथाही अवघ्या पन्नासच आहेत. खरंतर वि. स. खांडेकरांचं समग्र साहित्य म्हणजे मूल्यशिक्षणाचा वस्तुपाठच! वि. स. खांडेकरांचा कथा लेखनाचा काळ येतो १९१९ ते १९७६. म्हणजे साहित्य लेखनाच्या प्रारंभापासून ते शेवटपर्यंत. ते सर्वकाळ कथा लिहीत राहिले. या सुमारे सहा दशकांच्या कालखंडात त्यांचे ४६ कथासंग्रह प्रकाशित झाले. त्यात कथांची द्विरुक्ती आढळते. ती वजा केली तरी ही संख्या सुमारे ३५0 होते. इतक्या वपुल कथांतून संशोधिकेने मूल्यशिक्षण देणाच्या ५० प्रातिनिधिक कथांची चिकित्सा केली आहे. पण त्याचा अर्थ असा होत नाही की त्या ५0 निवडक कथांतच मूल्यशिक्षणाची बीजे आहेत. निवडलेल्या कथांतून त्यांना श्रमप्रतिष्ठा, संवेदनशीलता, राष्ट्रप्रेम, राष्ट्रीय ऐक्य, सर्वधर्मसमभाव, स्त्रीपुरुष समानता, नीटनेटकेपणा, वक्तशीरपणा, वैज्ञानिक दृष्टिकोण ही मूल्ये
