नसतो. असतो तो मित्र, मार्गदर्शन. मग मुलं तुमची जिवाभावाची होतात. नाही तर कळत्या वयात त्याचं वैरी होणं ठरलेलं अटळ. 'Petions pays' लक्षात ठेवून सहनशक्ती वाढवणे पालकांचे कर्तव्य असते. जे अधिक सहन करतात ते निष्क्रिय ठरतात. सहनशक्तीच्या मर्यादा, कुठे थांबायचं व असे प्रतिक्षिप्त (React, Reflex) व्हायचं हे माहीत हवं. हे सारं यज्ञिता राऊत यांनी घटना, प्रसंगातून सोदाहरण समजावलं असल्याने त्यांनी सांगितलेल्या कानगोष्टी पालक आपला आचारधर्म, आचारसंहिता बनवतील तर त्यांची पाल्ये आदर्श नागरिक बनतील. याचसाठी तर असतो सारा अट्टाहास'. आपण मुलांना स्वप्ने उरी बाळगून जन्माला घालतो हे खरं आहे पण आपली स्वप्नं, आपले विचार मुलांवर लादू नये असं खलील जिब्राननी सांगून ठेवलं आहे. प्रोफेट' या आपल्या काव्यात तो कवी म्हणतो, “तुम्ही आपल्या मुलांना सर्वकाही द्या. फक्त तुमचे विचार व स्वप्नं नका देऊ. कारण ती आपली स्वतःची स्वप्नं, विचार घेऊन जन्माला येत असतात.' पालक धनुष्य असतात तर मुलं बाण. पालकांचं काम बाणास दिशा देणं असतं. पालकांनी हे लक्षात ठेवलं पाहिजे की सुटलेल्या बाणाची स्वतःची अशी दिशा असते. एका विशिष्ट वयानंतर पालकांनी प्रेक्षक व्हायला पण शिकलं पाहिजे.
यज्ञिता राऊत यांनी प्रथम काय बदलाल' मध्ये बदलाचा सांगितलेला क्रम अनुकरणीय आहे. 'आधी केले, मग सांगितले' असा क्रम पालकांनी ठेवला तर बदल घडवणं सहज, सोपं शक्य होतं ही त्यांची टीप महत्त्वाची. बदल अनुभवणं, चांगल्या बदलाचं कौतुकही आवश्यक असतं. सवयी बदल म्हणजेच वर्तन परिवर्तन त्यात 'Reward and Punishment' दोन्ही हवं.सर्वांत महत्त्वाचं असतं मुलाचं होणं नि मुलांना पालक आपले हितचिंतक आहे याची अनुभूती येणं, देणं! ‘इतरांपासून आलेल्या सवयींचं काय करायचं?' असा यक्ष प्रश्न पालकांना नेहमी सतावत असतो.त्याबाबत सजगता हवी तशी खबरदारीही.'Pricotion is better than cure' हे वैद्यकीय तत्त्व मानवी व्यवहारातही तितकंच सार्थक ठरत असतं. इतर सवयींसाठी सकारात्मक पर्याय हे रचनात्मक उन्नयन (Constructive Sublimation) असतं हे लेखिकेने विविध पर्याय नीतीकथा, खेळ, खेळणी, टी.व्ही. इत्यादीतून देऊन स्पष्ट केलं आहे. लेखिकेचं मार्गदर्शन वास्तव असल्यानं ते पटणारं, आचरणसुलभ असल्यानं उपयुक्त ठरतं.
‘धमाकेदार आगमन', ‘काही नियम' सारख्या पुस्तकाच्या भागांतून लेखिका यज्ञिता राऊत यांनी सवयींसंबंधी विधिनिषेध, क्रिया-अक्रिया
