पान:ज्योतिर्विलास.pdf/212

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले नाही

________________

ले आहेत. आणि परीभवन सुरू होते. ते परस्परांवर सुरू होऊन १९६ ज्योतिर्विलास. १।। के नाहीत. रोज सुमारे २ कोटी अशनि आकाशांतून पृथ्वीवर पडतात. त्यांचे चर्ण करून व तें अतितप्त करून त्यांचा वर्णलेख घेतला असता त्यांत हायड्रोजन आणि वर लिहिलेली तत्वे आढळून येतात. आकाशांत हे जे रजःकण उत्पन्न झाले यांस आपण अशनिपरमाणु म्हणूं. ते सारख्याच आकाराचे आहेत असे नाही. त्यांत आकर्षण आणि गति असल्यामुळे त्यांचे निरनिराळे समुदाय बनून त्यांच्या अंगी अप्रभामणगति उत्पन्न होते. या रजःकणसमुदायांचे आकुंचन सुरू होऊन त्यामुळे आणि निरनिराळ्या समुदायांच मेलन होतांना ते परस्परांवर आदळल्यामुळे त्यांत उष्णता न होऊन तिचें अरीभवन सुरू होते. अशा रजःकणसमुदायांचे तेजोमेघ बनजात आणि पुढे त्यांच्या तारा बनतात. काही तारांच्या वर्णलेखांवरून आले आहे की त्यांचे घटक अशनिपरमाणु ३०/४० मैल अंतरावर आहेत. तेजोमेघांपासून कालांतराने तारा बनतात या म्हणण्यास बळकटी येते. चे वर्णलेख तेजोमेघांप्रमाणे असतात. यावरून त्या तारा तेजोमेघांपासून काळ झाला नाही असे दिसते. तेजोमेघ, धूमकेतु आणि तप्त अशनि. गच्या वर्णलेखांमध्ये अतिशय सादृश्य असते. सारांश एका अतिसूक्ष्म त डोजन, त्यापासून अशनिपरमाणु, त्यांपासून तेजोमेघ, आणि त्यांपासून उत्पन्न झाले आहेत. आणि अशनिपरमाणूंपासूनच धूमकेतु व अशनि a अत्युष्ण वायुरूपस्थितीत असलेल्या गोलांचे घनीभवन होऊन पाणी वगैरे होतात. निरनिराळी तत्त्वे ही हायड्रोजनची रूपांतरें आहेत किंवा मी मळ एक तत्त्व आहे असें लॉकियरचे मत आहे. असो, तर ही उ आमच्या वेदादिकांतल्या जगदुत्पत्तिसरणीशी मिळते. आकाशापासनमन अग्नि (तेज), अग्नीपासून उदकें आणि त्यांपासून पृथ्वी अशी च्या वेदादिकांत आहे. अशनिपरमाणूंपासून ग्रहादिकांची उत्पत्ति टरचे मत आहे. तेजोमेघमत त्यास मान्य नव्हते. अशनिपरमाविकारी तारा, नव्या तारा, धूमकेतूचे पुच्छ, त्याची दिशा, यांची उमांगतां येते असें लॉकियरचे म्हणणे आहे. ज्योतीचे सूक्ष्मवेध दोन-तीनशे वर्षांतले मात्र आहेत. या थोविश्वाच्या स्थितीत फरक पडला आहे असे दिसत नाही. ग्रह चे महत्त्व आणि स्वरूप बदलले नाही. तारांचे तेज कमी झाले बहुधा तेजोमेघांचा आकार बदलला नाही. सूर्यापासून आपणांस सेतो किंचितही कमी झाली नाही, व त्याच्या पृष्ठावर दिसणाऱ्या कमीजास्त झाले नाही. तथापि या सर्व गोष्टी बदलणाऱ्या असल्या दीपासन उष्णता उत्पन्न होते व अरीभवनाने उष्णतेचा सर्वकाल व्य पृथ्वीच्या पोटांतून दरसाल सुमारे ३४ कोटी ४० लक्ष टन कोळसे पर्व सूर्यावर पसरून पेटविले तर जितकी उष्णता उत्पन्न होईल कोटी पट उष्णता दर सेकंदास सूर्यापासून बाहेर पडत आहे. यां झाले आहेत. अत्यष्ण वाय व जमीन वगैरे होतात. त्यांचे सर्वांचे मूळ एक तत्त्व, वायु, वायूपासून अग्नि (तेज) उत्पात आमच्या वेदादिकांत झाली असें प्रॉक्टरचें मत णुमतानें रूपविकारी तारा पपत्ति चांगली सागता येत असें लॉकिया आकाशस्थ ज्योतींचे। ब्याशा काळांत विश्वाच्या आणि सूर्य यांचे महत्त्व नाही. आणि बहुधा तेजी उष्णता मिळते ती कि डागांचें क्षेत्रही कमीजास्त पाहिजेत. गतीपासन उख य होत आहे. पृथ्वीच्या। निघतात. हे सर्व सूर्यावर त्याच्या चार कोटी पट