पान:गांव-गाडा.pdf/135

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे
११४      गांव-गाडा.


हलालखोर आपापली जातकामें करतात. वाघे, मुरळ्या, गोंधळी, जोगतिणी, भगत, पोतराज, मानभाव, फकीर वगैरेंच्या अंगांत वाररें येते. लिंगायतांचे धर्मसंस्कार जंगम करतात. मुसलमानांचे धर्मसंस्कार काजी, मुजावर, मुलाना, फकीर वगैरे करतात. फकीर मुजावर मशिदीत, दर्ग्यांत दिवाबत्ती व झाडलोट करतात. पुष्कळ हिंदू पिरांना व ताबुतांना भजत असल्यामुळे महंमदी उपाध्यायाची गरज लागते. ह्या व इतर नारूंना त्यांच्या स्थानिक महत्त्वाप्रमाणे कमी जास्त उत्पन्न मिळतें, ते सरासरी शेकडा .२५ ते .८ असते.

 वरील यादीपैकी सर्व कारूनारू सर्व गांवांत आहेत,आणि ते नसल्याने गांवचे कांहीं काम खुंटून राहिले आहे असें नाही. तथापि ते जेथे आहेत त्या गांवांत व त्याच्या आसपास पुरातन धाऱ्याप्रमाणे ते आपले हक्क

-----

१ कारू-नारूंचा रट्टा कसा चालतो हे गुऱ्हाळ घरच्या खर्चावरून लक्षात येईल. भट, न्हावी, सुतार, चांभार, लोहार, महार, मांग हे पांच ऊंस, पांच पेरी, शेरभर गूळ, आणि दर तीन दिवसांनी घागरभर रस नेतात. शिवाय देवाला पांच शेर गूळ आणि जो गांवचा परगांवचा व कोणत्याही जातीचा इसम येईल त्याला पोटभर रस, कढईतील गूळ, काकवी व ऊस असें द्यावे लागते, असे एका कुणब्यानें सांगितले. पिंपळगांव पिसा तालुके श्रीगोंदे येथील रा रा. कृष्णाजी व श्रीपतराव पाटील यांनी माहिती सांगितली ती:--सुतारानें चरक, लोहाराने दोन विळे, चांभाराने आठ वाध्या व चरक हांकण्याचे थोपटणे, व कुंभाराने मडकी करून द्यावीत; आणि महाराने चुलवण्यासाठी सरपणाचे भारे आणावेत. सुतारास व कुंभारास पहिल्या दिवशी २५ ऊस, पुढे दररोज पांच ऊस, आणि दर आठवड्यास एक ढेप व शेरणीवट्ठल २ शेर गूळ द्यावा लागतो. चांभाराला रोज २॥ ऊस, आठ दिवसाला शेरणी २ शेर गूळ, व पंधरा दिवसाला एक ढेप यावी लागते. लोहारास आठवड्याची शेरणी व शेवटी एक ढेप द्यावी लागते. महाराला दोन ढेपा व शेवटचे आधण; गुरवाला दररोज अच्छेर गूळ, आणि ब्राह्मण, रामोशी, मांग वगैरना आठ दिवसांनी शेरणी द्यावी लागते. आधणावरील मळई कोठे महार तर कोठे मांग घेतात. ह्याखेरीज गुऱ्हाळ घरी जो येईल त्याला ऊंस, रस, गूळ, काकवी द्यावी लागते. कोणालाही विन्मुख लावतां कामा नये, कारण कोणी नाखूष झाला तर अदावतीने अचाट नुकसान होण्याची भीति असते.