लिहिलेली कामें करतो१-नांगराचा फाळ व वसु, कुळवाचे वसु, पाभरीचे फारोळे, कोळप्यांच्या गोल्या, मोटेचे कडे, कण्याच्या आऱ्या, लहान कुऱ्हाड, कुदळ, खुरपें, विळा, उलथणे, विळी, जात्याचे खुंटे, विड्या, इत्यादि; सुताराचें वांकस, किंकरें, सामते; सोनाराची ऐरण, सांडस,
१ लोखंड देऊन लोहारकामाची मजुरी साधारणतः खाली लिहिल्याप्रमाणे पडते.
सनंग | किती वर्षे टिकतें | नवीन करण्याची मजुरी | शेवटणावळ |
कुसा | ५ | σ ८ | σ २ |
फांस | ३ | σ ८ | σ ३ |
मोठे कोळपें | २ | σ ४ | σ१ σ ६ |
लहान कोळपें | σ ३ | σ १ | |
विळा | σ३ | σσ६ | |
कुदळ | २,३ | σ८ | σσ६ |
कुऱ्हाड | २,३ | σ८ | σσ६ |
फावड़ें | σ८ | σσ६ | |
विळे,खुरपें | σ१ | σσ३ |
मौजे चापडगांव तालुके शेवगांव जि. नगर येथील रा. रा. राणू माळी यांनी असे सांगितले की, मी पूर्वी लोहाराला ५०० गुड देत होतों; अलीकडे तें बंद करून दीड दोन रुपयांत लोहाराकडून सालभर काम घेतों. १०० गुडाला कमीत कमी एक मण धान्य निघते, यावरून हिशेब करावा.
प्रसिद्ध रणभूमि खर्डे येथील घिसाड्यांनी माहिती दिली ती अशीः मालकानें लोखंड कोळसे वगैरे दिल्यास
फाळ σ८ ते σ१२, पास σ४, तिफणीचे फारोळे σ४, कुदळ σ४.
मालकाने लोखंड व कोळसे न दिल्यास उक्ते फाळ १σ२ ते १σ४, फारोळ σ१०, कोळप्याच्या गोलया σ१०, पोलादी खुरपें σ२, लोखंडी खुरपें σσ६, विळी σ६, विळा σ२, उचटणे σ१, पळी σσ६ ते σ१, झारे σ१ ते σ२.