________________
गंगाजल | १०१ नाही. परतपरत वाटतं, असा प्रसंग परत आला, तर मी काय करावं? माझ्या मते मी लेख संपविला, पण माझा खट्याळ सांगाती मला स्वस्थ बसू देईना. त्याचे कधी न मिटणारे डोळे माझ्याकडे लागले होते. तो बोलत नाही, पण तो असा पाहू लागला की, माझं विचारचक्र परत सुरू होतं. कोणीतरी विचारीत आहेसं वाटतं. "तुला असं वाटतं का की, तू स्वस्थ बसली असतीस, तर स्वत:ला दोष दिला नसतास?' माझे मीच उत्तर दिलं, "छे! मी गप्प बसले असते, तर उगाच गप्प बसले, डॉक्टर शोधून आणला असता तर मूल मेलं नसतं, असं वाटून हळहळत बसले असते. "ह!" माझं मीच उद्वेगानं विचारलं, "म्हणजे मनुष्याच्या हातून योग्य कृती होण्याची कधीच शक्यता नाही का?" “माहीत असून वेडे प्रश्न का उभे करतेस?" मूल किंकाळ्या मारतं आहे, त्याचे हातपाय आखडत आहेत. तोंड पडवाकड होत आहे, ते खूपखूप आजारी आहे, एवढंच मला समजलं होतं. " पारग वाचणं शक्य नाही, हे मला माहीत नव्हतं. मला नाही, पण ला समजेल, तो काही तात्पुरता उपाय करू शकेल अस मला वाटल. म्हणून मी गेले-" "बरं मग?" मी गेले नसते व मल मेलं असतं, तर मला शक्य असून मी मदत वायची धडपड केली नाही, म्हणून जन्मभर मनाल असती.' माझ्या लुडबुडीनं त्या बाईला काडीचीही मदत झाली नाही, उलट स मात्र झाला, हे मागाहन झालेल ज्ञान! मा पुढे म्हटलं, "तो काम्यूचा नायक ‘मदतीला गेलो नाही,' म्हणून ९ळत होता, व मी गेले म्हणून हळहळते आह! परत आपलं नुसतं “ह!" | परत विचार करून मी म्हटलं, "हा जो प्रकार झाला, ते ह्या अपूर्ण ताल मनुष्यव्यवहाराचं सर्वसाधारण वर्णन, असं म्हणता येईल."
