केलंकी सारं जमत जातं १६
नाव - नीराताई सुरेश सुतार
राहणार - खोपी, ता. भोर, जि. पुणे
वय - ४५ वर्ष
शिक्षण - ५वी
व्यवसाय - कांडप यंत्र
नीराताई म्हणजे एकदम स्पष्ट वक्त्या आणि मोकळ्या स्वभावाच्या. त्यांनी दीड वर्षापूर्वी कांडपाचं यंत्र घेतलं आणि हळद-मिरची वगैरे कांडून देण्याचा व्यवसाय चालू केला. घरची एक एकर जमीन पण कोरडवाहू त्यामुळे दुसऱ्या उत्पन्नाची सोय हवीच होती. विशेषत: उन्हाळ्यासाठी काम हवं होतं. शेतीतून उरलेल्या वेळामधे चालवता यावा असा व्यवसाय हवा होता.
असा कोणता उद्योग सुरू करता येईल? तर लक्षात आलं आपल्या गावामध डंख म्हणजेच मसाला कांडप मशिन नाही. कांडून घ्यायला ४ किलोमीटर लांब असणाऱ्या शिवापूर किंवा नसरापूरला जावं लागायचं. मग जर गावातच त्याची सोय झाली तर गावातल्यांनाही लांब जायला नको काम इथे होण्याचा खात्री असली की आपल्याकडे लोक नक्की येणार. अशा दोन्ही फायद्यांचा विचार करून नीराताईंनी कांडप मशीन घ्यायचं ठरवलं
या मशिनची किंमत होती १६,००० रुपये घरचे सहा हजार जमत होते. मग कमी पडणारे दहा हजार बचत गटातून मिळाले आणि कांडप यंत्र घेणं सोपं झालं. यंत्र खरेदी तर झाली पण ते यंत्र चालवायचं कसं? निराताईंनी कुठे प्रशिक्षण घेतलं नाही किंवा कुणी शिकवणारं माणूसही भेटलं नाही. मग यंत्राबरोबर मिळणारं माहितीचं पुस्तक आणि आपला अनुभव यातुनच त्या शिकत गेल्या. यंत्राबरोबर प्रयोग करून बघत बघतच काम समजायला, जमायला लागलं.
हे प्रयोग करून बघतानाच काही अनुभव आले. यात बाजरी करता येईल का नाही? माहीत नव्हतं पण प्रयत्न केला आणि बाजरी छान झाली आणि हळकुंड पहिल्यांदा घातली तर ती बाहेरच जास्त उडाली पण अशा वापरण्यातून यंत्राची सवय होत गेली. आता खोपीतून आणि त्याच बरोबर आजूबाजूच्या गावातूनही
