पान:कमळाची पानं (Kamalachi pan).pdf/61

मला.'
 ती मराठी बोलत होती ते अगदी न अडखळता, पण उच्चार जरा चमत्कारिक, एखाद्या परक्या माणसाने करावेत तसे. मराठी बोलताना चेहऱ्याचे कुठले स्नायू वापरावेत ते विसरल्यासारखे.
 'केक घ्याना.' तिनं बशी पुढे केली. 'कोपऱ्यावर एक लहानशी बेकरी आहे. तिथे एक दिवसाचा शिळा माल खूप स्वस्त मिळतो. मी घेऊन येते अधूनमधून, आम्हाला दोघांनाही गोड खायला फार आवडतं.' पुन्हा ती हसला. पण अवघडलेपणा लपविण्यासाठी हसत होतीसं वाटलं नाही. ऊठसूट हसायची सवयच असली पाहिजे तिला.
 'टोनी काय करतो हल्ली?' मी केकचा घास घेत विचारलं.
 एका डिपार्टमेन्टल स्टोअरमध्ये नोकरीला आहे सध्या. पण पुढेमागे स्वत:च लहानसं दुकान काढायचा बेत आहे आमचा. हिंदी मालाचं. कापडं, चपला, चार कपडे, हँडिक्राफ्टस. इथे टूरिस्ट लोक खूप येतात. त्यामुळे चांगला खप होईल. टूरिस्ट लोक हे आपल्यापेक्षा वेगळ्याच जातीचे कुणी असतात. ते पैसा उधळायला येतात, तो पैसा त्यांच्याकडून उजळ माथ्यानं काढून घेण्याचे मार्ग फक्त आपण शोधायला पाहिजेत, असं अस्सल नेटिवाच्या थाटात ती हे बोलली. मग म्हणाली, पण त्याला भांडवल खूप लागेल. तेव्हा सध्या तरी ते फक्त स्वप्नच आहे.' तिच्या स्वप्नाचं स्वरूप, आणि ते बरेच दिवस स्वप्नच राहणार ह्याचं वैषम्य नसणं. दोन्हींची मला गंमत वाटली. तरुण असताना काटकसरीनं राहून पै-पैसा साठवणं आणि कुठल्यातरी स्वप्नाच्या पूर्तीसाठी जगणं ह्यात जरूर मजा असते, पण ते स्वप्न झगडून मिळवण्याच्या लायकीचं असलं पाहिजे.
 मग सध्या शिक्षण वगैरे सोडूनच दिलंयस वाटतं?'
  'तसंच म्हणायला हरकत नाही.'
 का बरं? मनात आणलंस तर इथेसुध्दा चालू ठेवता येईल.'
 'येईल म्हणा, पण खरं म्हणजे मलाच कंटाळा आलाय. आई-दादांना फार वाईट वाटतं मी शिक्षण सोडल्याबद्दल. पण शिक्षणालाच काय सोनं लागलंय?'
 शिक्षणाला सोनं लागलंय असं नाही, पण आयुष्यात काहीतरी कर्तृत्व दाखवावं असं नाही वाटत तुला?'
 'फक्त शास्त्रीय संशोधन म्हणजेच कर्तृत्व होऊ शकतं का? कर्तृत्व

कमळाची पानं । ६१