या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे
प्रचलित पाठ्यक्रमात धर्म, नीती शिक्षणाच्या स्वरूपात दिसून येतात. विशेषतः फ्रेंच राज्यक्रांतीतून निर्माण झालेल्या स्वातंत्र्य, समानता, बंधुता या तत्त्वांचा सर्वत्र अंगीकार करण्यात आला; त्यामुळे महायुद्धपूर्व काळातील अमीर उमरावांच्या मुलांसाठी असलेल्या शिक्षणाचे स्वरूप बदलणे आवश्यकच नाही तर अनिवार्य झाले. सर्वांना समान शिक्षणाचे तत्त्व सर्वत्र प्रचलित झालं. शिक्षणात स्त्रियांचा प्रथमच अंतर्भाव झाल्याने त्यांच्या आशा-आकांक्षा, गरजांचे प्रतिबिंब शिक्षणव्यवस्थेत पडणं आवश्यक झाले. सन १९६० ते ७० या दशकात युरोपातील जवळ-जवळ सर्वच देशांत क्रांतिकारी बदल घडून येऊन नवा आकृतिबंध स्वीकारला गेला. त्याचं स्थूलमानाने स्वरूप खालीलप्रमाणे निश्चित करण्यात आले.
क्र. | शिक्षण स्तर | वयोगट | अवधी | शिक्षणाचे स्वरूप |
---|---|---|---|---|
१ | पूर्व प्राथमिक स्तर | ३ ते ५ वर्षे | २ वर्षे | भाषिक कौशल्य, सामाजिकीकरण |
२ | प्राथमिक | ६ ते ११ वर्षे | ५ वर्षे | भाषिक कौशल्य, धर्मशिक्षण, संस्कृती विकास |
३ | पूर्व प्राथमिक | १२ ते १६ वर्षे | ४ वर्षे | विज्ञान, समाजवाद, धर्मनिरपेक्षता |
४ | माध्यमिक | १७ ते १९ वर्षे | ३ वर्षे | व्यावसायिक/तांत्रिक |
५ | उच्च माध्यमिक | २० ते २१ वर्षे | २ वर्षे | व्यावसायिक प्रावीण्य/शारीरिक/लष्करी |
६ | विद्यापीठीय | २२ ते २३ वर्षे | २ वर्षे | विशिष्ट विषयातील प्रावीण्य/कार्यानुभव |
७ | संशोधन | २४ ते २५ वर्षे | २ वर्षे | प्रबंध लेखन/प्रयोग/चिकित्सा |
याशिवाय निरंतर शिक्षणांतर्गत अनेक छोटे-मोठे पाठ्यक्रम सर्वत्र प्रचलित
एकविसाव्या शतकातील शिक्षण/९०