पान:एकविसाव्या शतकातील शिक्षण (Eakavisavya shatakatil shikshan).pdf/23

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

सिंगापूर
 सिंगापूर हा देश म्हणजे आहे छोटेसे बेट. किती छोटे, तर आपल्या गोव्याच्या एक चतुर्थांश क्षेत्रफळ (सुमारे ८०० चौरस मीटर) असलेल्या या छोट्या राष्ट्राने शिक्षक घडणीत जगात नेत्रदीपक यश संपादन केले आहे. मी दोनदा या देशास भेट दिली आहे. उत्कृष्ट शिक्षक निर्माण व्हावेत म्हणून हा देश सतत प्रयत्नशील असतो. इथे अर्ज करून शिक्षक भरण्याऐवजी वृत्तिधारक शिक्षक शोधाचा कार्यक्रम आहे. 'प्रज्ञावंत शिक्षक शोध उपक्रम' असे त्याचे नामकरण करता येईल. पदवी पातळीवर गुणवत्ताधारक विद्यार्थी निवडले जातात. त्यांना शिक्षकाच्या मासिक पगाराइतकी शिष्यवृत्ती दिली जाते. शिष्यवृत्ती धारण केल्यावर प्रशिक्षण पूर्तीनंतर किमान तीन वर्षे शिक्षकाची नोकरी करणे बंधनकारक असते. प्रशिक्षणाचा अभ्यासक्रम संपल्यानंतर सेवापूर्व कार्यानुभव (Internship) दिला जातो. या काळात त्याने घेतलेल्या शिक्षण, प्रशिक्षणास क्षेत्रीय अनुभवाने (Field Experience) आत्मविश्वासी बनवले जाते. प्रशिक्षण काळातच तो शिक्षक म्हणून नियुक्त होतो (Midterm Entry) या काळातही त्याचे वेतनमान आकर्षक असते. चांगले, प्रज्ञावंत शिक्षक व्यवसायात हवेत म्हणून केलेली ही उपाययोजना. तीन वर्षांत त्याचं निरंतर मूल्यमापन केले जाते. या काळात तो विषयशिक्षक, अभ्यासक्रम संशोधक नेतृत्वगुणांनी संपन्न आहे का, हे पाहिले जाते. या हंगामी तीन वर्षांच्या काळातही त्याच्या शिक्षकवृत्ती विकासावर आधारित वेतनवाढ दिली जाते. वेतनवाढीसाठी काळापेक्षा कर्तृत्व, प्रयत्नास महत्त्व दिले जाते. सेवेत कायम झाल्यावर त्याला व्यवस्थापक (पर्यवेक्षक), उपप्राचार्य, प्राचार्य अशी पदोन्नती मिळते. ती सेवाज्येष्ठतेऐवजी कार्य, कर्तृत्वावर दिली जाते. निवृत्तीपर्यंत शिक्षकांचे निरंतर मूल्यमापन होत असते.

 अशा व्यवस्थेमुळे शिक्षकप्रवेशापासून ते निवृत्तीपर्यंत तो सतत क्रियाशील, उपक्रमशील, प्रयोगशील राहतो. संशोधन, कृती प्रकल्पांना तिथे महत्त्व असल्याने वाचन, लेखन, नवतंत्रज्ञान आत्मसात करण्याचा शिक्षक सतत प्रयत्न करतो. सिंगापूरमध्ये शिक्षक वेगवेगळ्या आशियाई देशांतून येतात. चांगल्या शिक्षकांना विदेशांतून निमंत्रित केले जाते. आलेला शिक्षक देशात स्थायिक व्हावा म्हणून घर, दळणवळण, कुटुंबीयांचे शिक्षण इत्यादींची काळजी घेतली जाते. केवळ पगारावर शिक्षक उत्कृष्ट होत नाही, हा सिंगापूरचा धडा आपण गिरविला पाहिजे.

एकविसाव्या शतकातील शिक्षण/२२