पान:एकविसाव्या शतकातील शिक्षण (Eakavisavya shatakatil shikshan).pdf/154

विकिस्रोत कडून
या पानाचे मुद्रितशोधन झालेले आहे

पूर्तता करणा-या एकविसाव्या शतकाची आव्हाने पेलणारे शिक्षक तयार करण्याचा संकल्प (21st Century Learners Call for 21st Century Teachers) सोडला. त्यातून त्यांनी शिक्षक प्रशिक्षणाचा एक आदर्श कार्यक्रम आखला. तो प्रशिक्षण कार्यक्रम जगासाठी अनुकरणीय वस्तुपाठ (Roll Model) ठरला असल्याने तो आपण समजून घेतला पाहिजे. आपणाकडेच राष्ट्रीय अध्यापक शिक्षण परिषद असून तिनेही आपल्या डी. एड्. (डीटीएड), बी. एड., एम. एड. पदव्या देणाच्या महाविद्यालयांच्या शैक्षणिक गुणवत्तेसंबंधी न्यायमूर्ती वर्मा समितीचा अहवाल 'Vision of Teachers Education in India Quality and Regulatory of Teacher Perspective-2012' प्रकाशित असून तोही जिज्ञासूंनी वाचायला हवा.
 नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ एज्युकेशन, सिंगापूरनी 'Model of Teacher Education for the 21st Century (TE21)' नावाने प्रसिद्ध केलेलाा सुमारे सव्वाशे पानी अहवाल मुळातूनच शिक्षक, पालक आणि संस्थाचालक आणि हो, शिक्षणाधिका-यांनीही वाचायला हवा. या अहवालात एकविसाव्या शतकातील शिक्षकांचे व्यावसायिक ज्ञान व कौशल्यवाढीवर भर देण्यात आला आहे. जागतिकीकरणामुळे जो नवा ज्ञान समाज (Knowledge Society) आकारतो आहे, त्यातून भविष्यलक्ष्यी जी आव्हाने ध्यानी येतात ती गृहीत धरून हा अहवाल तयार करण्यात आला असल्याने त्याचे काल संदर्भातील महत्त्व असाधारण आहे. एकविसाव्या शतकापुढे नव्या पिढीच्या नैतिक, बौद्धिक, शारीरिक, सामाजिक व निसर्ग, पर्यावरण संदर्भातील जाणीव व सौंदर्यविषय दृष्टिकोनाने मुक्त अशा सर्वंकष व्यक्तिमत्त्व विकासाचे आव्हान आहे. जबाबदार नागरिक म्हणून विद्यार्थ्यांची घडण करताना त्यांना नव ज्ञान-विज्ञान, तंत्रज्ञान, नवी साधने यांची माहिती असणे, ती वापरण्याचे कौशल्य आत्मसात करणे व नव्या ज्ञान समाजाचा घटक बनविणे आज आवश्यकच नाही तर अनिवार्य झाल्याचे भान या अहवालात प्रतिबिंबित आहे. या पाश्र्वभूमीवर एकविसाव्या शतकातील शिक्षकाची कर्तव्ये व जबाबदाच्या बदलत असल्याने त्या पार पाडायची, पेलण्याची क्षमता शिक्षकांत विकसित निर्माण करणे राष्ट्राचे आद्य कर्तव्य झाल्याची जाणीव सदर अहवाल देतो.

 जबाबदार शिक्षकाची घडण ही राष्ट्राचे शिक्षण मंत्रालय, शिक्षक प्रशिक्षण महाविद्यालये व शाळा, महाविद्यालये यांची संयुक्त जबाबदारी सिंगापूर मानते. आपणाकडे या तीनही घटकांत असलेला समन्वय, नियंत्रण व

एकविसाव्या शतकातील शिक्षण/१५३