पान:इस्लामी संस्कृति खंड पहिला मुहंमद पैगंबर चरित्र.pdf/६०

आणि देवानें मुलाला तर नेलें. त्याचा हा मुलगा राहिला. आजोबा त्याला क्षणभर विसंबत नसत. ऐंशी वर्षांचा वृद्ध आजोबा व सहासात वर्षांचा नातु. त्या दोघांत अति प्रेमळ व कोमल प्रीति होती. काबाजवळ एका ठराविक जागी आजोबा बसत. आणि जवळ नातु असायचा. खेळायचा, बोलायचा, प्रश्न विचारायचा. परंतु आजोबांचेहि प्रेम मुहंमदांस मिळावयाचें नव्हतें. सना येथील नवीन राजाचें अभिनंदन करण्यासाठी कुरेशांच्या वतीने वृद्ध अब्दुल मुत्तलिब गेले होते. ती प्रवासाची दगदग सहन झाली नाहीं. ते आजारी झाले. मरणार असें वाटलें. आजोबानी आपला मुलगा अबु तालिब यास बोलविलें व मरणशय्येवरून सांगितलें, "हा तुझ्या भावाचा पोरका मुलगा तुझ्या स्वाधीन मी करीत आहे. त्याला प्रेम दे." आणि इ. स. ५७९ च्या अखेर अब्दुल मुत्तलिब देह सोडून गेले. मुहंमदांचे वय नऊ वर्षांचे होतं.
 चुलते अबु तालिब यांच्या घरीं मुहंमद राहूं लागले. लहानपणापासूनच मुहंमद विचारी होते. ते नेहमीं विचारमग्न असत. डोळे मोठे काळेभोर. जणुं असारांतील सार शोधावयाला आले होते. सत्यशोधक, जिज्ञासु डोळे. कधीं हा मुलगा एकटाच टेकड्यांवर जाई व सृष्टिसौंदर्य पहात बसे. तेथे दमे, तल्लीन होई. स्वभाव मोठा सौम्य व गोड. दुसऱ्याच्या दुःखाने लगेच दुःखी होत, गहिंवरत. फार करुण, कोमल हृदय होतं ते. असा हा भावनोत्कट मुलगा सर्वांचा लाडका झाला. चुलत्या-पुतण्यांत अपार प्रेम जडलें. "जणुं देवदूतांनी येऊन त्यांची हृदयें उघडून आत प्रकाश भरला."
 उखाझ येथील मोहरमच्या पवित्र महिन्यांतील यात्रेत तो जाई. अरबांच्या शौर्याधैर्याची वर्णनं ऐके. ते पराक्रम ऐकून तो आनंदी होई. परंतु ते आपसांतील द्वेषमत्सर व सूड ऐकून सचिंत होई. यात्रेमध्यें ज्यू व ख्रिस्ती धर्मोपदेशकहि येत. त्यांचीं प्रवचनें तो लक्ष लावून ऐके. या यात्रेत सारें भलेंबुरें अरब जीवन तरुण मुहंमदांस पहायला मिळे. सुंदर अरबी भाषा येथेंच ते शिकले. जिचा कुराणांत पुढें अद्भुत प्रयोग झाला.
 परंतु उरवाझ येथील यात्रेचाहि भंग झाला. अरबांत एक यादवी युद्ध माजलें. राष्ट्रीय यात्रेच्या त्या पवित्र महिन्यांत युद्ध बंद ठेवण्याची, मानवी रक्त द्वेष- मत्सरानें न सांडण्याची सुंदर परंपरा होती. उरवाझ म्हणजे अरबांचे ऑलिंपिया.
४६ ।