पान:आमची संस्कृती.pdf/119

११२ / आमची संस्कृती

देत बसण्यापेक्षा घटस्फोटाचा कायदा अगदी निराळ्या स्वरूपाचा हवा.
 घटस्फोट, पोटगी, विभक्तीकरण व मुलांचा ताबा हे सर्व प्रश्न एकमेकांशी संलग्न आहेत व ते एकसमयावच्छेदेकरून सोडविले पाहिजेत. नवराबायकोंना एकत्र राहण्यास नको असेल तर त्यांचे भांडण सध्याच्या कोर्टात न जाता त्यासाठी जुवेनाईल कोर्टाच्या धर्तीवर निराळी कोर्ट स्थापन होणे जरूर आहे. ह्या कोर्टात पगारी मॅजिस्ट्रेटच्या मदतीला अनुभवी स्त्री-पुरुषांचे सल्लागार मंडळ द्यावयास हवे. ह्या कोटात वकिलांना व वर्तमानपत्रांच्या बातमीदारांना जाण्यास बंदी असावी. कोर्टाचे काम शक्य तो गुप्त चालावे. फक्त घटस्फोट दिल्यास किंवा पोटगी दिल्यास कोर्टाचा जो कायम निकाल असेल तेवढाच प्रसिद्ध व्हावा. सर्व कौटुंबिक भांडणे ह्या कोर्टापुढे यावीत व कोर्टातील न्यायाधीश व पच ह्यांनी भांडण ऐकून ते मिटविण्याची खटपट करूनही नवराबायकोचे पटण शक्य नाही असे त्यांना दिसले, तर त्यांनी अशा जोडप्याला घटस्फोटाचा किंवा विभक्त राहण्याची परवानगी द्यावी, अशी परवानगी देताना बायकोला पोटगी मिळावी काय? वगैरेही बाबींचा निकाल लागून बायकोला पोटगी मिळण्याची आज्ञा झाल्यास ती नियमाने व बिनबोभाट मिळण्याची व्यवस्था ह्या कोर्टामार्फत व्हावी. उदाहरणार्थ, एखादे जाड सर्वस्वी निरोगी व धडधाकट असूनही नवराबायकोच्या स्वभावदोषान एकमेकांचे काडीमात्र पटत नसेल व घरात भांडणे, धुसपूस, मारहाण नित्य चालत असतील, तर अशा परिस्थितीत कोर्टाकडून दोघांचे पटवू द्यावयाचे प्रयत्न निष्फळ झाल्यास काडीमोड करण्यास किंवा निया" विभक्त राहण्याची परवानगी देण्यास प्रत्यवाय नसावा व अशा वेळी, 5 कोणाच्या ताब्यात दिल्यास मुलांचे संगोपन नीट होईल ते ठरवून त्याप्रमा करण्यास कोर्टास अधिकार असावा. किंवा नवरा किंवा बायको ह्यांपैकी कोणालाही व्यसनाधीनपणामुळे एखादा रोग होऊन नवराबायकोत व आले तर कोर्ट भांडण ऐकून, चार उपदेशाच्या गोष्टी सांगून किंवा देखर करून, औषधोपचाराची व्यवस्था करून व बायकोचे पटवून देण्याचे प्रयत्न करील आणि अशा प्रयत्नांना यश आले तर घटस्फोटाची कदाचित याचे जरूरी पडणार नाही. म्हणून अमक्याच कारणासाठी घटस्फोट मिळावा' अमक्यासाठी मिळू नये असे न ठरवता काही वर्षे निदान प्रयोग म्हणून तरी