एवढे असूनही ओसामाला मुसक्या बांधून अमेरिकन 'बादशहा' समोर हजर करण्याची तालिबान सरकारची यत्किंचितही तयारी दिसत नाही. उभा अफगाणिस्तान जाळून काढला तरी ओसामा कोठे लपला आहे याची फारशी स्पष्ट कल्पना अमेरिकेला आलेली नाही.
तालिबान सरकार पडण्याची काहीच लक्षणे नाहीत. याउलट, सध्याचे युद्ध फक्त आंतरराष्ट्रीय आतंकवादाविरुद्ध आहे, इस्लामविरोधी नाही असे अमेरिकी राष्ट्रपती आणि त्यांच्या वतीने इतरांनी कितीही गर्जून सांगितले तरी देशोदेशीच्या मुसलमान समाजात हे युद्ध प्रत्यक्षात आंतरराष्ट्रीय इस्लामविरुद्ध आहे याची खात्री पटली आहे. ज्या मुसलमान देशांच्या सरकारांनी अमेरिकन कारवाईस अप्रच्छन्न पाठिंबा दिला त्यांना देशांतर्गत रोषास इतक्या बिकटपणे सामोरे जावे लागले आहे, की त्यांच्या स्थैर्याची काहीच शाश्वती राहिली नाही.
तालिबानला पर्याय काय? रशियन पाठिंब्याच्या, उत्तरेकडील 'दोस्ताना' गटाला अमेरिकेची चढाई म्हणजे मोठे वरदानच वाटले. प्रत्यक्षात मात्र त्यांना तालिबानच्या अडचणींचा फायदा घेऊन एक शहरही काबीज करता आले नाही. अमेरिकेनेही वास्तवाचे भान ठेवून 'उत्तरी मोर्चा'स पर्यायी सरकार म्हणून मानण्याचा विचार तहकूब केला आहे.
आधुनिकात आधुनिक बॉम्ब आणि क्षेपणास्त्रे यांचा वर्षाव होऊनही तालिबान सरकारविषयी कणमात्र सहानुभूती नसलेल्या अफगाणांच्या मनातही काही भयभीती तयार झाल्याचे दिसत नाही. हजारोंच्या संख्येने अफगाण निर्वासित पाकिस्तानी सरहद्दीकडे आले; पाकिस्तान सरकारने बंदी केल्यावरही सुरक्षादलाला न जुमानता, तारांची कुंपणे मोडून या निर्वासितांनी इस्लामचा जयजयकार करीत पाकिस्तानात प्रवेश केला. या युद्धाच्या निमित्ताने इराण आणि पाकिस्तानमध्ये हजारो अफगाण निर्वासित जाऊन उतरले आहेत. युद्धभूमी बदलली तर हे निर्वासित अफगाणिस्तानची आघाडीची फौज म्हणून उपयोगी येतील यात काही शंका नाही. आधुनिकातील आधुनिक शस्त्रास्त्रांचा वापर करूनही अमेरिकेचे घोडे काही पुढे सरकलेले दिसत नाही. याउलट, ओसामा बिन लादेनची गेल्या चाळीसपंचेचाळीस दिवसांतील कमाई मोठी सज्जड आहे.
१. वर सांगितल्याप्रमाणे पाकिस्तान व इराण या देशांत त्यांनी तळ मिळवला आहे. त्यामुळे, मुशर्रफसाहेब आणि इराणी सरकार यांना मोठी चिंता वाटू लागली आहे.
२. पाकिस्तान, इंडोनेशिया, मलेशिया, फिलिपाईन्स् यांसारख्या देशांत
