काढला; पण त्याबरोबरच त्यांचे पायदळ सैन्यही लाखांच्या संख्येने तेथे उतरले हाते. व्हिएटनामच्या 'गनिमी' काव्यापुढे अमेरिकेच्या 'औरंगजेबी' लष्करी दलाचे फारसे काही चालेना. अमेरिकन सैनिक हजारोंच्या संख्येने मरू लागले, त्यांचे मृतदेह पिशवीत भरून मायदेशी पोहोचू लागले तेव्हा अमेरिकन लष्कराला स्वयंसेवक मिळेनासे झाले. व्हिएटनाम युद्धाविरुद्ध खुद्द अमेरिकेत प्रचंड निदर्शने होऊ लागली व युद्ध, काय वाटेल ती किंमत पडली तरी, चालविण्याची जॉन केनेडी यांची निर्धाराची भूमिका त्यांच्या वारसदारांना निभावणे अशक्य झाले आणि अमेरिका व्हिएटनाममधून पाय काढून घेण्याच्या सन्माननीय पर्यायांचा शोध करू लागली. तसा पाय काढता घेण्याची संधीही व्हिएटनामी नेत्यांनी मिळू दिली नाही. लढाईत सपशेल पराभव पत्करून अमेरिकेस पाय काढून घ्यावा लागला.
अमेरिकन लोकांवर त्यांच्या भूमीवर आधुनिक युद्ध पाहण्याचा कधी प्रसंग आला नाही. एकविसाव्या शतकातील पहिल्याच लढाईची सुरुवात जागतिक व्यापार केंद्राचे मनोरे कोसळवून आणि खुद्द अमेरिकन लष्कराचे प्रमुख केंद्र उद्ध्वस्त होऊन झाली. अमेरिकन नागरिक या हल्ल्याने चांगलेच हादरले आहेत. अफगाणिस्तान युद्धात मारले गेलेले अमेरिकन जवानांचे मृतदेह मोठ्या संख्येने विमाने भरभरून मायदेशी येऊ लागले तर व्हिएटनाममधून काढता पाय घेणारी अमेरिका ओसामा बिन लादेनसारख्या डोंगरी उंदराच्या शोधात प्राणपणाने लढाई चालवील ही शक्यता फार कमी आहे.
लढाईच्या आघाडीवरून मृतदेह परतू लागलेले नाहीत, परंतु अँथ्रक्स् रोगाच्या जंतूंच्या प्रसाराने अमेरिकन मनोधैर्य खचविण्याचे काम सुरू केले आहे. पहिल्यांदा खासगी कंपन्यांची कार्यालये, मग काही पत्रकार आणि, शेवटच्या बातमीप्रमाणे, अमेरिकन सीनेटच्या कार्यालयातही अँथ्रक्सच्या जंतूंची दूषित पाकिटे पोहोचू लागल्याने अमेरिकेची सारी महासत्ता, कानात मुंगी शिरलेल्या मातबर हत्तीप्रमाणे, सैरभैर झाली आहे.
युरोपीय देशांतील अर्थकारणास पर्यावरणवादी आणि जागतिक व्यापार संस्थाविरोधी घटकांचा मोठा आधार आहे. जागतिक व्यापार संस्थाविरोधी आतंकवाद्यांनी युरोपमध्ये मोठ्या प्रमाणावर निषेधाचे आंदोलन चालविले तर युरोपीय सरकारे त्यांच्यापुढे लवकरच हात टेकल्याखेरीज राहाणार नाहीत. हे असे चित्र येत्या काही महिन्यांतच उभे राहिले तर तिसरे जागतिक युद्ध महासत्तांमधील लठ्ठालठ्ठी न होता सर्वदूर आणि इतःस्ततः पसरलेले यादवी युद्ध
