राज्यव्यापी कार्यक्रम निषिद्ध मानत नाहीत. खोडी करणारानेच ती विनोदबुद्धीने केली नसेल तरी त्याचा फटका घेणाऱ्यांनी त्याकडे विनोदाने बघावे, त्यामुळे होणाऱ्या हास्यकल्लोळात सामील व्हावे हे कसे शक्य आहे? एप्रिलफूलचे विदूषकसुद्धा जीवघेणी चेष्टा करीत नाहीत, मस्करीची कुस्करी होऊ देत नाहीत.
२५ एप्रिलचा महाराष्ट्र बंद चांगला यशस्वी झाला याबद्दल काही दुमत नाही. मुंबई बंद पडली एवढेच नाही तर सुनसान झाली, पुणे थंड पडले, अगदी नासिक, मालेगाव, औरंगाबादपर्यंत जनजीवन सुनसान झाले; नागपूर, वर्धा, परभणी, नांदेडपर्यंत सारा विस्कळीतपणा आला.
एवढा मोठा यशस्वी बंद हा चमत्कार घडवला कोणी? बंदचा आदेश देणाऱ्या डाव्या कामगार संघटना. त्यांच्याबरोबर भारतीय जनता पक्षाच्या परिवारातील, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघप्रणीत कामगार संघ यांची मूळ प्रेरणा, त्यात शिवसेनेने हातभार लावला. सर्वांनी मिळून केंद्र शासनाच्या आर्थिक धोरणांचा आणि कार्यक्रमाचा निषेध करण्यासाठी एकत्र यायचे ठरवले. कामगार संघाच्या प्रणेत्यांना सत्ता फारशी मानवत नाही. आपलाच पक्ष सत्तेत असला तरी खुर्चीचे पाय कापण्याची त्यांची खोड जात नाही. शिवसेना प्रमुखांनाही आपल्या हातातील 'रिमोट' मधूनमधून चालवीत आपल्या प्रभावाची प्रचिती दाखविण्याची आवड आहे. या कार्यक्रमात कामगार युनियन आणि शिवसेना एकत्र आल्या कशा? शिवसेनेच्या उदयास्ताविषयी जेव्हा चिकित्सेने इतिहास लिहिला जाईल त्यावेळी, 'सत्तादांडग्या कामगार नेत्यांनी चालविलेल्या अरेरावीस शह घालण्याचे काम शिवसेनेने केले' याची नोंद होईल. 'या कामगिरीत त्यांना दोन वसंतांची 'घबाड' मदत मिळाली' हेही नोंदले जाईल. सापमुंगसाचे नाते असलेले हे दोन 'पक्ष' या बंदच्या प्रसंगी एकत्रा कसे आले?
कोणी फारसे तात्त्विक विवेचन केले नाही. "खुली अर्थव्यवस्था आल्याने स्पर्धा येत आहे. त्यात भारतीय टिकू शकत नाहीत. त्यामुळे मंदी आणि बेकारी पसरत आहे. तेव्हा शासनाने खुलेपणा सोडून पुन्हा एकदा जुन्या लायसन्स- परमिट व्यवस्थेकडे जावे, प्रश्न शेतकऱ्यांच्या आणि कामगारांच्या जीवनमरणाचा आहे, त्यामुळे आम्हीही त्यात सामील झालो" असे या बंदमध्ये सामील होणाऱ्या सर्वांनी म्हटले. अर्धवट ठेचलेल्या कामगार युनियनच्या सापाला शिवशंकराने गळ्याभोवती घेण्याचे ठरवले!
आपला बंद यशस्वी झाला आणि लायसन्स-परमिट व्यवस्थेत मेहता- सामंत प्रणित युनियनशाही पुन्हा माजली तर काय करावे याची शुद्धबुद्ध राहू
