पान:अन्वयार्थ - १ (Anvayarth -1).pdf/26

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.

 थोडक्यात विद्यापीठाची स्वायत्तता म्हणजे मौनी वक्ता, वंध्या आई आणि ब्रह्मचारी बाप या श्रेणीतल्या 'वदतो व्याघाता'त जमा आहे; तरीही इतके दिवस शैक्षणिक संस्थांच्या वा विद्यापीठाच्या स्वायत्ततेची चिंता कुणाला वाटली नव्हती. प्राध्यापक आणि व्यासंग यांची फारकत झाली. तरी कोणाला चिंता वाटली नाही. शिक्षणाचा दर्जा इतका घसरला की महाराष्ट्रातील एकूण एक विद्यापीठांच्या पदव्या कवडी किमतीच्या मानल्या जाऊ लागल्या, याचीही कुणा विधिसभा सदस्याला खंत वाटली नाही.
 हौसे, नवसे, गवसे विद्वान
 शिक्षण व्यवस्थेत अभ्यास, व्यासंग, संशोधन यांची जोपासना व्हावी म्हणून कोणी व्यथा सांगितली नाही. विद्यापीठाच्या राजकारणात घुसून हात धुऊन घेण्यातच विद्वानांची हुशारी कामी आली. शिक्षण संस्थेमार्फत, राजकीय पक्षामार्फत किंवा विद्यार्थी मतदारसंघातून विद्यापीठाच्या कोणत्या ना कोणत्या समितीत हात घुसवण्याची पराकाष्ठा जो तो करीत होता. म्हणजे विद्यापीठाच्या आसपास वाहणाऱ्या सरकारी पैशाच्या गंगेत हात धुऊन घेण्याची ज्याची त्याची घाई.
 नवीन विधेयकात विद्यापीठांच्या कार्यवाहीची पद्धती बदलण्याची तरतूद आहे. राजकारणात योग्य असलेली निवडणूक विद्येच्या क्षेत्रात आली म्हणजे विद्यापीठांचा बाजार व्हायला वेळ लागत नाही; विद्यादानावर देखरेख करणाऱ्या विद्यापीठातील पदाधिकाऱ्यांची निवड गुणवत्तेच्या आधारानेच झाली पाहिजे. ती निवडणुकांनीच करून कशी चालेल? अशा युक्तिवादाने नवीन विधेयकात नियुक्त सदस्यांची संख्या वाढवण्यात आली आहे.
 विद्यार्थी प्रतिनिधी - पुंड का स्कॉलर?'
 विद्यार्थी प्रतिनिधींच्या निवडणुकांची पद्धतही बदलण्यात येणार आहे. दरवर्षी विद्यार्थी प्रतिनिधींच्या निवडणुका मोठ्या धुमधडाक्यात पार पडतात. पैसेवाली गुंड पोरे या निवडणुकांसाठी थैल्या मोकळ्या करतात. राजकीय पक्षांकडूनही हस्तक्षेप केला जातो. साध्या विद्यार्थी प्रतिनिधींच्या निवडणुका; पण त्यात गरमागरमी इतकी, की खुनाखुनीचे प्रकार दुर्मीळ नाहीत.
 नव्या विधेयकात या निवडणुका संपवण्यात आल्या आहेत. विद्यार्थ्यांचा प्रतिनिधी कोण? जो विद्येत सर्वांत पुढे असेल तो. या नवीन तरतुदीमुळे विद्यार्थी प्रतिनिधींच्या अंगाचा तर तिळपापड झाला आहे!
 विद्यार्थी प्रतिनिधी संख्येने फार थोडे असतात. निर्णयाच्या प्रक्रियेत तसे त्यांचे महत्त्व नाही. 'स्कॉलर' मुलांना कह्यात ठेवणे तसे कठीण नाही. त्यामुळे

अन्वयार्थ - एक / २७