पान:अन्वयार्थ - १ (Anvayarth -1).pdf/19

विकिस्रोत कडून
हे पान प्रमाणित केलेले आहे.


'सियावरत्यक्ता सीता' एक अनादी पीडित


 योध्येत खास तालीम केलेले बाबरी मस्जिदीच्या घुमटावर चढले. कुऱ्हाडी, पहारी, फावडी, दोरखंड, गळ इत्यादी साधनांनी सुसज्ज करसेवक पुढे सरसावले. दोन तीन तासांच्या आल्पावधीत सारी मस्जिद जमीनदोस्त करून टाकली. हा सगळा कार्यक्रम चालू असताना घोषणा दिल्या जात होत्या. साध्वी ऋतंभरा कर्ण्यातून घोषणा देत होती, "सियावर रामचंद्र की" आणि करसेवक उल्हासाने प्रतिसाद देत होते, "जय, सियावर रामचंद्र की जय."
 सीतेचा पती म्हणून प्रभू रामचंद्र ओळखला जातो. एकवचनी, एकबाणी, पुरुषोत्तम इत्यादी अनेक विशेषणे रामासाठी वापरली जातात; पण सर्वांत जनमानसात रुजलेले अभिधान म्हणजे 'सियावर' राम, सीताकांत राम, सीताराम.
 भूमिकन्या सीता :
 सीतेचे जीवनचरित्र सगळे इतके उज्ज्वल आहे, की तिच्या नावाच्या संदर्भात रामाचा परिचय करून द्यावा हे योग्यच आहे. जनक राजाला जमीन नांगरताना एक लहान मुलगी सापडली, म्हणून ती भूमिकन्या. जनक राजाने सीतेचे स्वयंवर मांडले. प्रचंड शिवधनुष्य एकट्या रामाने पेलले आणि राम सीतापती झाला. वयात आल्यानंतर रामाचा राज्याभिषेक ठरला; पण ऐनवेळी कैकेयी मातेच्या आग्रहामुळे त्याला चौदा वर्षे वनवासात पाठवायचे ठरले. सीतेने वनवासात जावे असे कुणी सांगितले नव्हते; पण रामापाठोपाठ वनवासात जाते असा आग्रह तिने स्वतः धरला. 'जिथे राम तिथे सीता' हा त्या कोवळ्या वयातल्या नववधूचा हट्ट. वनवास सुरू झाला. कांचनमृगाच्या कातड्याचा हट्ट सीतेने केला, हा एकच प्रसंग सीतेला माणसाप्रमाणे रागलोभ होते असे दाखवणारा. नाहीतर एरवी आयुष्यभर ती एखाद्या देवतेप्रमाणे जगली. रावणाने सीतेचे हरण केले. रामरावण युद्ध झाले. रावणाचा वध झाला, सीतेची मुक्तता झाली.

अन्वयार्थ - एक / २०