जुळवाजुळव लक्षणीय आहे. पाश्चात्त्य संस्कृतीमधील भोगविलासवाद आणि साम्यवादी संस्कृतीतील पाखंड या दोन्ही गोष्टींना इस्लामच्या विरोधी मानणाऱ्या अफगाणी मुलसलमानांची साम्यवादी संस्कृती राजकीय सत्तेच्या रूपाने त्यांच्या देशात शिरली तेव्हा तिला हुसकावून देण्यासाठी पाश्चात्त्य संस्कृतीचे नेतृत्व करणाऱ्या अमेरिकेची मदत घेण्यास अनमान केला नाही. या उलट साम्यवाद हा आपला जागतिक पातळीवरील आंतरराष्ट्रीय शत्रू आहे असे मानणाऱ्या अमेरिकेला इस्लाममधील मूलतत्त्ववादी गटांना जहाल सर्व प्रकारची प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष मदत करून रशियाविरुद्ध वापरण्यात काही गैर वाटले नाही.
पुढे हेच इस्लामी मूलतत्त्ववादी दहशतवादी गट भस्मासुराप्रमाणे अमेरिकेवर उलटले हे आपण जाणतो. ओसामा बिन लादेन हे अफगाण संघर्षाचेच अपरिहार्य परिशिष्ट किंवा खिल पर्व आहे. पण तो देशमुखांच्या कादंबरीच्या समाप्तीनंतरचा भाग आहे. त्याच्या उल्लेख यासाठी केला, की या प्रश्नाची गुंतागुंत लक्षात यावी. आपण इस्लामी दहशतवाद्यांना हाताशी धरून सोविएट रशियाचे खच्चीकरण करण्यात यशस्वी झाले म्हणून अमेरिकेने मुत्सद्दीपणाबद्दल आपली पाठ थोपटून घ्यावी की एक आधुनिक विचारसरणीच्या मदतीने दुसऱ्या आधुनिक विचारसरणीच्या सत्तेला आपण देशाबाहेर घालवू शकलो याबद्दल अफगाणी आणि इतर दहशतवादी मुसलमानांनी समाधान मानावे याचा निर्णय याच गुंतागुंतीमुळे करता येत नाही.
या साऱ्या सांस्कृतिक संघर्षाची गुंतागुत आणि तीव्रता पेलण्यात देशमुख यशस्वी झाले आहेत. कादंबरी केवळ राजकीय स्वरूपाची नाही. राजकीय संघर्षाच्या मागे असलेल्या सांस्कृतिक संघर्ष विचारसरणींचे द्वंद्व महत्त्वाचे आहेत. राजकीय संघर्षाचा पापुद्रा उलगडून संस्कृतीच्या आणि विचारांच्या संघर्षात देशमुख उतरतात.
इस्लामच्या मध्ययुगीन शृंखलांच्या बंधनांमुळे गती कुंठित झालेल्या अफगाणिस्तानमध्ये साम्यवादाच्या आधारे परिवर्तन घडवून आणून त्याला आधुनिक बनवण्याच्या प्रक्रियेला म्हणजेच क्रांतिसदृश परिवर्तनाला देशमुख इन्किलाब मानतात. ही क्रांती रोखून पारंपरिक इस्लामी मूल्यव्यवस्थेला चिकटून राहण्यासाठी प्रयत्न करणाऱ्यांच्या प्रतिकारी गटांचा तो जिहाद - असा हा 'इन्किलाब विरुद्ध जिहाद' च्या लढा आहे. जिहादला समर्थन आहे ते इस्लाममध्ये अनुस्यूत असलेल्या धर्मतत्त्वांचे. स्वत: लेखकाला धर्माच्या नावाखाली व्यक्तीच्या स्वातंत्र्याच्या संकोच करणाऱ्या, विशेषत: स्त्रियांवर अन्याय - करणाऱ्या जिहादींचे कौतुक वाटायचे कारण त्यांच्या सहानुभूतीचे पारडे इन्किलाबकडेच झुकलेले आहे. आणि हे त्यांनी हातचे काही राखून न ठेवता स्पष्ट केले आहे. “इन्किलाब म्हणजे क्रांती. क्रांती ही नेहमीच पुरोगामी, नवी मूल्ये मानणारी व ती प्रत्यक्षात साकार करण्यासाठी
